‘Maai van binnen naar buiten voor fauna’
Om meer kennis en inspiratie op te doen, organiseerde Grutsk op ús Greidefûgels in samenwerking met BoerenNatuur Fryslân twee Brûsplak bijeenkomsten. De meest praktische tips op het erf van melkveehouder Luuk Westert in Sneek kwamen van Henk de Jong van de Bond van Friese Vogelwachten (BFVW). „Communicatie is enorm belangrijk. Tijdige en juiste communicatie tussen boer, nazorger en loonwerkers is cruciaal. Waar zijn de nesten? Waar zijn de kuikens? Daar kun je als melkveehouder of loonwerker dan rekening mee houden. Maai niet ’s nachts, maai van binnen naar buiten, pas de maaisnelheid aan naar maximaal 8 kilometer per uur en neem pauzes. Zo geef je dieren de kans om te kunnen uitwijken. Laat vooral ook stroken met gras staan als schuilplek voor kuikens en hazen.”
Last minute-beheer
Jeroen de Vries van Collectief Súdwestkust kwam nog met een extra advies. „Kun je het maaien niet uitstellen, laat dan rondom nesten minstens 50 m2 gras staan voor een zo goed mogelijk weidevogelresultaat. Wil je een stap verder gaan, neem dan een pakket voor kruidenrijk randenbeheer voor randen van vier meter breed. Dit zorgt voor schuilmogelijkheden voor vogels en hazen en draagt bij aan de insectenstand, wat weer voedsel is voor de kuikens. Daarnaast is er uitstel mogelijk voor percelen die in ANLB-beheer zitten, maar ook voor percelen die niet in het ANLB zitten is er een last minute mogelijkheid via het stimuleringsfonds Boerenlandvogels.”
Gedeputeerde De Vries
Om bovenstaande aandachtspunten de komende, belangrijke periode voor weidevogels extra onder de aandacht te brengen, gaf gedeputeerde Matthijs de Vries samen met zijn twee dochters met één druk op knop de start voor de nieuwe reclamecampagne van Grutsk op ús Greidefugels. In deze spotjes die de komende periode op de televisie te zien zijn, worden de kijkers meegenomen over het belang van faunavriendelijk maaibeheer.
Akoestische wildredder
Na de diverse presentaties was het tijd om naar buiten te gaan waar technische toepassingen werden gedemonstreerd om weidevogels en andere dieren in de weilanden te beschermen tijdens het maaien. Een van deze toepassingen is de Pöttinger Sensosafe. Dit innovatieve systeem voorkomt dat wilde dieren, waaronder weidevogels, worden gemaaid. Tijdens het rijden in een trekker ontvangt de gebruiker een akoestische toon die aangeeft dat er iets op het veld ligt en dat je moet stoppen. Dit waarschuwingssignaal wordt geactiveerd door de aanwezigheid van bijvoorbeeld wilde dieren of nesten. Als reactie wordt de maaier automatisch omhoog gebracht, waarbij de trekkerrijder zelf gas terugneemt en remt om te voorkomen dat er over het gedetecteerde object wordt gereden.
Infraroodsensor
Het detectiemechanisme van deze machines werkt op basis van een infraroodsensor. Deze sensor zendt infraroodlicht uit, wat door ingebouwde camera's wordt opgevangen. Op basis van de weerkaatsing van dit infraroodlicht kan er onderscheid worden gemaakt tussen wilde dieren en gras. Dit mechanisme is niet afhankelijk van zonlicht of warmte, waardoor het onder alle weersomstandigheden kan worden gebruikt.
Het Sensosafe systeem is in 2021 uitgebreid getest door fabrikant Pöttinger in verschillende landen waaronder Oostenrijk, Duitsland, Tsjechië, Frankrijk en Zwitserland. Deze tests, uitgevoerd op een oppervlakte van 1.300 hectare, resulteerden in het redden van 126 reekalveren, 40 hazen, konijnen en tal van andere dieren. In Nederland zijn twee van deze machines in gebruik, waaronder bij Wetterskip Fryslân. De aanschafkosten liggen rond de 16.000 euro.
Weidevogeldrone
Daarnaast werd er door Teade de Boer, coördinator van het weidevogeldrone project van de BFVW, een demonstratie gegeven van de verschillende weidevogeldrones. Die worden voornamelijk in de ochtend ingezet, door meer dan 80 vrijwillige dronepiloten in Friesland. De drones worden ingezet om, op basis van warmte, nesten, reekalveren en kuikens te detecteren. De Boer: „De drone is de laatste jaren een efficiënt hulpmiddel geworden om nazorgers te helpen bij het in kaart brengen van de nesten. Door de nesten te markeren kan er tijdens het maaien ruim om de nesten heen gemaaid worden. Kuikens kun je echter moeilijk markeren. Zie je oudervogels om de trekker heen vliegen, gebruik dan je gezonde verstand!”
Twee bijeenkomsten
Op woensdag 24 april bij de familie Zeinstra in Stiens en vrijdag 26 april bij de familie Westert in Sneek werden boeren, loonwerkers, vogelwachters, overheden en andere belangstellenden meegenomen in hoe je tijdens het maaien zoveel mogelijk rekening kunt houden met nesten en dieren in de weilanden. Ook waren er studenten van het MBO Aeres, afdeling Loonwerk, aanwezig. Deze toekomstige loonwerkers spelen uiteraard ook een belangrijke rol in het behoud van onder andere boerenlandvogels. De bijeenkomsten bestonden uit een theoretisch deel, verzorgd door verschillende organisaties en praktische demonstraties, waarbij verschillende partijen hun kennis deelden en lieten zien welke apparatuur en nieuwste technieken gebruikt kunnen worden om de fauna in het veld te beschermen.
Tekst: Simon Spriensma
Beeld: Simon Spriensma