Column: Ons voedsel, de basis van ons bestaan
In 2013 begonnen we met de voorbereidingen van dit congres. En nu, meer dan tien jaar later, heb ik het boek 'Ons Voedsel' van Louise O. Fresco gelezen. Wat een fantastisch boek! Het geeft inzicht, het inspireert, laat je voelen welke verantwoordelijkheid je als mens hebt, maar het boek geeft vooral ook hoop en perspectief.
Dagelijks worden doemscenario's over natuur en klimaat over ons uitgestort. Zeker als producent van voedsel word je daar niet vrolijk van. Wapent je je als boer daar niet tegen, dan ondermijnt die zwartgalligheid je inspiratie en drive als ondernemer. Het mooie van het boek van Louise O. Fresco is dat het ook inzicht geeft in de mechanismen onder worst-casescenario’s. Want zolang de mensheid bestaat, zijn er medemensen die op diverse tijdstippen het einde der tijden voorzagen. Gelukkig waren het stuk voor stuk geen goede voorspellers.
Dagelijks worden doemscenario's over natuur en klimaat over ons uitgestort
Fresco laat in 'Ons Voedsel' zien dat klimaatveranderingen van alle tijden zijn. In hun tijd waren de Romeinen al bang voor de hitte in Spanje. Met die klimaatveranderingen zullen wij mensen moeten leren leven en waar nodig ons gedrag daarop aanpassen. Dat is iets anders dan wat momenteel gebeurt in de media en bij marketing. Daar worden de ‘noodzakelijke’ klimaatgedragsveranderingen onlosmakelijk gekoppeld aan ons dagelijks voedsel. Voor mij persoonlijk is en was dit altijd ‘veel te kort door de bocht’. Die onlosmakelijkheid snijdt geen hout.
Door 'Ons Voedsel' kan ik dat nu veel beter duiden. Als het gaat om klimaat en duurzaamheid moeten wij mensen niet alleen ons eten tegen het licht houden, maar ons hele leefpatroon. Fresco schetst dat de moderne mens leeft in een overgangssituatie. Van duizenden jaren van schaarste zijn wij in een à twee generaties gegaan naar overvloed. Dat heeft onder andere onze relatie tot voeding problematisch gemaakt.
Ons dagelijks eten is bovendien een veel te groot onderwerp om nationaal te kaderen. Nederland is geen eiland! Grote thema’s als voedselzekerheid, voedselveiligheid en de verkrijgbaarheid van voedsel horen thuis op internationale (politieke) agenda’s. In de afwegingen die daarbij worden gemaakt, horen wetenschap, landbouwontwikkeling, vruchtbare gronden, scholing enzovoorts meer prioriteit te krijgen.
En nu terug naar de waan van alledag en de vraag: wat kan ik doen en wat kunt u doen als antwoord op die verstarrende doemscenario’s en dito discussies over ons ‘dagelijks eten’? Mijn antwoord is helder: vertel duidelijk, nice and likeable, waarom wij – veehouders, akkerbouwers en tuinders – onmisbaar zijn voor voedselzekerheid, voedselveiligheid, voedselverkrijgbaarheid. Dagelijks zetten wij ons met hart en ziel in voor gezond, maar zeker ook lekker voedsel of de grondstoffen daarvoor. Voedsel, het is de basis onder het bestaan van ons allemaal!
Voedsel, het is de basis onder het bestaan van ons allemaal
Tot slot, terwijl je de woorden tot jezelf laat doordringen en overweegt hoe je bijdraagt aan een duurzame toekomst, vraag ik aan jou: Wat is je volgende stap om bij te dragen aan een wereld waar gezond en lekker voedsel centraal staat? Want, laten we eerlijk zijn, als wij onze verantwoordelijkheid niet nemen, wie dan wel?
Wija Koers is eigenaar van een agrarisch marketingbureau in Drenthe
Tekst: Wija Koers
Beeld: Ellen Meinen