Friesland kan van start met miljoenenprojecten: belonen halen duurzaamheidsdoelen, pilot voor stikstofreductie en waterinfiltratie in veenweidegebieden

De provincie had om 279 miljoen euro gevraagd en moet dus genoegen nemen met minder. Een groot deel van het budget (89,9 miljoen euro) wordt geschaard onder het kopje ‘landbouw/sociaal economisch’, bijna 43 miljoen euro gaat naar ‘natuur’, 0,5 miljoen euro is bestemd voor ‘water-bodem’ en 46,6 miljoen euro is bestemd voor ‘klimaat-veenweide’.

De landbouwsector ontvangt in Friesland aardig wat geld in vergelijking met bijvoorbeeld Flevoland, maar of het geld ook daadwerkelijk op het erf terecht komt is onder meer afhankelijk van inspanningen die boeren leveren op het gebied van verduurzamen van het bedrijf, blijkt uit een analyse van Veldpost over de tot nu toe toegekende NPLG-gelden. Hoe zit dat precies? Waar gaat het geld heen? Hieronder wordt een uitsplitsing gemaakt per thema.

KPI’s

Friesland krijgt geld voor een Kritische Prestatie Indicator (KPI)-systematiek voor maximaal 1290 boerenbedrijven (melkvee en akkerbouw) in Friesland. Bedrijven die voldoen aan de nog op te stellen KPI’s kunnen maximaal 20.000 euro per drie jaar per bedrijf ontvangen. Het gaat in eerste instantie om een proefproject (pilot).

Het ministerie van LNV schrijft: ‘De bedoeling is om op basis van doelsturing bij te dragen aan blijvend en geborgd doelbereik We vragen om in de pilot aandacht te besteden op welke manier de duurzaamheidsprestaties blijvend verankerd kunnen worden na afloop van de proef.’

Wat opvalt, is dat de provincie Friesland expliciet noemt dat de landbouwbelangenbehartigers AJF, FBBF, NMV, Netwerk GRONdig, Agractie, BoerenNatuur Fryslân, FDF, LTO Noord, Federatie Polderbelangen, Fries Grondbezit, de Nederlandse Akkerbouw Vakbond en BO Akkerbouw mede-indiener zijn van het Friese maatregelen pakket.

Stalinnovaties

Dat maatregelenpakket bestaat naast de pilot voor KPI’s ook uit een proef voor stalinnovaties van veehouders nabij Natura 2000-gebieden. Het gaat in dit geval om ammoniakreductie. Het Rijk geeft in een brief aan de provincie Friesland aan echter niet massaal te willen investeren in dure staltechnieken. Wel ontvangt de provincie geld voor de proef. Het gaat om een investeringsregeling voor technische maatregelen die, buiten de RAV-lijst maar onderbouwd met een onderzoek vanuit de Wageningen Universiteit, moet leiden tot de reductie van emissies.

Daarnaast krijgt Friesland geld voor het Zuidoosten van de provincie, waar een aantal stikstofgevoelige natuurgebieden liggen. Het gaat daar om de facilitering van managementmaatregelen en het aanbieden van adviesvouchers voor aanpassingen die boeren (lees melkveehouders) kunnen toepassen op hun bedrijf om de ammoniakemissie te beperken.

Waterinfiltratiesystemen

Om bodemdaling en uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan, ontvangt de provincie geld voor het aanleggen van waterinfiltratiesystemen in het veenweidegebied. Boeren krijgen hier ongetwijfeld mee te maken, want het grasland in het veenweidegebied wordt gebruikt door melkveehouders.

De aanvraag richt zich op de gebieden Heggewarren, Aldeboarn-De Deelen, Idzegea en Akkrumer Goedland. Het waterschap, zeven veenweidegemeenten, zeven landbouworganisaties, zes natuur- en milieuorganisaties, ANWB en lokale gebeidsorganisaties hebben meegedacht over de plannen.

Het ministerie van LNV eist ook dat Friesland gaat samenwerken met boeren en het waterschap. De Rijksoverheid pleit voor een betere onderbouwing, maar stelt wel geld beschikbaar. De samenwerking moet ook voortkomen vanuit gebiedsprocessen in de provincie, waarbij boeren, overheden en andere belanghebbenden in een gebied samen met elkaar de maatregelen concreet maken.

Natuur

43 miljoen euro gaat naar natuur, maar dat betekent niet dat de landbouw buiten schot blijft. Natuur is door Friesland onderverdeeld in thema’s en voor de thema’s ‘Bomen en Bos’, ‘Kennisontwikkeling’ en ‘Weidevogels’ ontvangt de provincie geld. Het gaat onder meer om het realiseren van NNN (Natuur Netwerk Nederland)-opgaves. Het Rijk heeft op dit moment nog geen geld beschikbaar gesteld voor ‘boerenlandnatuur’, iets wat Friesland wel graag had gewild.