Europese Commissie plaatst kritische kanttekeningen bij mestplan Wiersma
De directeur-generaal van de Europese Commissie (EC) is positief over de nieuwe brede beëindigingsregeling: ‘Deze kan zeer effectief zijn bij het verminderen van de nitraatuitstoot, mits het op de juiste manier wordt ontworpen en uitgevoerd.’
Effect versoepelde mestmaatregelen
Verder is er vooral kritiek op het mestbeleid. Deze focussen zich met name op versoepelingen die minister Wiersma doorvoerde ten opzichte van de aanpak van haar voorganger Piet Adema. Zo is de Commissie benieuwd of er onderzoek is gedaan naar wat het effect is van het verkleinen van de bufferstroken van 250 naar 100 meter rondom stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden.
Brussel vraagt zich ook af of met het verhogen van de correctiefactor voor gasvormige verliezen de Europese emissieplafonds (NEC-richtlijn) nog wel kunnen worden nageleefd.
Extra inzet op mestverwerking
Daarnaast vraagt de Commissie zich af wat de extra inzet op mestverwerking en transport van invloed gaat hebben op de ammoniakuitstoot in ons land.
Bijna hetzelfde geldt voor de langere uitrijperiode van mest. De directeur-generaal wil weten wat de gevolgen zijn van de nitraatuitspoeling op percelen waar na het groeiseizoen nog is uitgereden.
Ook wijst de Commissie erop dat met deze maatregelen de kans op mestfraude toeneemt. Ze wil daarom weten welke maatregelen het kabinet neemt of overweegt in het kader van handhaving.
Afroming wel voldoende?
De Europese Commissie is ook erg kritisch op het plan om dierrechten af te romen buiten familieverband. Waar Adema een afroming van 30 procent voor zowel de melkvee-, varkens- als pluimveehouderij voorstelde, koos Wiersma voor een afroming van 30 procent in de melkveehouderij, 25 procent in de varkenshouderij en 13 procent in de pluimveehouderij.
Brussel is van mening dat de huidige plannen grotendeels zijn gebaseerd op de plannen van het vorige kabinet. ‘De Raad van State oordeelde in augustus al dat deze plannen onvoldoende zijn om de noodzakelijke verlaging van de mestproductie te realiseren.’
Nu de afromingspercentages bij varkens en pluimvee naar benden zijn bijgesteld, is de Commissie benieuwd hoe de minister denkt onder het nationale mestproductieplafond uit te kunnen komen.
Kabinet mag niet vooruitlopen op aangepaste Nitraatrichtlijn
Hoewel er op dit moment een evaluatie loopt van de huidige Nitraatrichtlijn van 170 kilogram en Nederland ook inzet pleegt op een werkbaardere norm, hamert de EC er bij het kabinet op dat de evaluatie nog niet is afgerond. Er moet dus nog niet te vroeg worden gejuicht. ‘Bij een gebrek aan conclusies is het voorbarig en onzeker om met belangrijke aspecten van uw toekomstige beleid hierop vooruit te lopen.’
Ook wijst de Commissie de minister erop dat de mestproductie echt omlaag moet. ‘De veedichtheid in Nederland is het hoogst van alle lidstaten binnen de Europese Unie. De mestproductie leidt dan ook tot aanzienlijk milieu-uitdagingen. Stikstof blijft een belangrijke drukfactor die negatieve invloed heeft op soorten in Natura 2000-gebieden.’
Ook uitspoeling vindt de EC een risico in ons land. ‘Drinkwaterbedrijven moeten aanzienlijke inspanningen leveren om drinkwater te zuiveren en de veiligheid te garanderen. Nitraat en fosfaatuitspoeling vanuit de landbouw zijn duidelijk van invloed op de waterkwaliteit in Nederland.’
Minister levert onderbouwing opnieuw aan
Wiersma stelt in een brief aan de Kamer dat de punten uit de brief vanuit Brussel tijdens eerdere gesprekken al aan de orde zijn gekomen, maar dat ze de nadere verheldering en onderbouwing van de maatregelen nogmaals aan de Europese Commissie zal verstrekken. ‘Ik zal verder de dialoog met de EC blijven voortzetten, zowel op politiek als op ambtelijk niveau. Daarbij zal ik de Commissie verzekeren van de inzet van Nederland om tijdig te voldoen aan gemaakte afspraken en de verplichtingen die volgen uit Europese wet- en regelgeving, de derogatiebeschikking en het Actieprogramma Nitraatrichtlijn.’
Daarnaast zal de minister in de gesprekken de grote zorgen die er in Nederland leven over de effecten van het verlies van derogatie op het boerenerf blijven benadrukken, de inzet van het kabinet op het gebied van de herziening van de Nitraatrichtlijn voortzetten, en blijven inzetten op een nieuwe derogatie vanaf 2026.
Tekst: Bas Lageschaar
Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.
Beeld: Ellen Meinen
Bron: Tweede Kamer
