Friesland hoopt met meer onderbouwing alsnog gelijk te halen bij Raad van State in zaak lelieteelt

De rechtbank oordeelde eind oktober dat onvoldoende is bewezen dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen door een lelieteler geen negatieve gevolgen heeft voor een Natura 2000-gebied. Tevens is niet goed genoeg aangetoond dat er sprake is van bestaand gebruik. Volgens de rechter kan daardoor een vergunningplicht voor het gebruik van gewasbeschermigsnmiddelen niet worden uitgesloten.

Oneens met uitspraak

De percelen van de Friese teler liggen op circa 150 meter afstand van Natura 2000-gebied Drents Friese Wold en Leggelderveld. Friesland is van mening dat er door de rechtbank niet is ingegaan op vanaf welke afstand een vergunningsplicht nodig is en of er nog op een andere wijze sprake moet zijn van een vergunningplicht. ‘Ons college kan zich niet verenigen met de uitspraak en heeft besloten om in hoger beroep te gaan bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.’

In de tussentijd neemt de provincie een nieuw besluit op een handhavingsverzoek van Meten=Weten, dat eerder al een paar keer werd afgewezen.

Ecologische beoordeling ontbreekt

De partijen willen ook weten hoe Friesland op dit moment juridisch houdbare onderbouwingen voor vergunningverlening op kan stellen met de recente uitspraak van de rechtbank in het achterhoofd.

Friesland benadrukt dat met een voortoets moet worden beoordeeld of er sprake is van een vergunningplicht of niet. Deze verantwoordelijkheid ligt bij diegene die de activiteit uitvoert. In dit geval is dat de lelieteler.

Zowel Friesland als de teler uit Boijl zelf hebben onderzoek laten doen naar of de middelen zijn aangetroffen in het nabijgelegen Natura 2000-gebied. Dit bleek niet het geval te zijn. ‘Ons college is van mening dat hiermee voldoende vaststaat dat significante gevolgen voor Natura 2000-gebieden zijn uitgesloten. De rechtbank is echter van mening dat de grondmonsters ook nog ecologisch beoordeeld hadden moeten worden om van een voortoets te kunnen spreken.’

Volgens de rechter ontbrak de ecologische analyse van de gevolgen van het project en ook is geen relatie gelegd met de natuurwaarden in het Natura 2000-gebied.

Bestaand gebruik

De vergunningplicht geldt ook niet als er sprake is van zogenaamd bestaand (landbouwkundig) gebruik. Hiervan is sprake als de activiteit al was toegestaan op het moment dat het Natura 2000-gebied was aangewezen. Het provinciebestuur is van mening dat dit bij deze zaak ook het geval was. De rechtbank vond dat onvoldoende onderbouwd.

Discrepantie tussen normen

GroenLinks, FNP, PvdA, PvdD, Lijst Jonker, D66, ChristenUnie en SP zijn van mening dat de wetgeving voor toelating en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen ontoereikend is, omdat bij de toelating niet of nauwelijks wordt gekeken naar de effecten op het milieu.

Het provinciebestuur deelt die mening voor een deel. Middelen worden getoetst aan de toelatingsnorm. Deze norm is het gehalte dat in grond- en oppervlaktewater mag ontstaan door het gebruik volgens de voorschriften. Voor sommige middelen wijkt deze af van de KRW-norm voor oppervlaktewater. Bij het middel esfenvaleraat ligt de toelatingsnorm zelfs zes keer hoger dan de KRW-norm. ‘Voor vrijwel alle gewasbeschermingsmiddelen en biociden waarvoor wij nu niet aan de KRW-normering voldoen, geldt een discrepantie in de normstelling. Wij vinden het onwenselijk dat het Rijk enerzijds vraagt aan de KRW-normen te voldoen, en anderzijds stoffen toelaat op basis van ruimere criteria. Dit maakt het doel onhaalbaar en biedt geen duidelijkheid over de risico’s van stoffen voor burgers en gebruikers.’

Friesland heeft vanuit het RBO (Regionaal Bestuurlijk Overleg)-Noord-verband en het Wetterskip verzoeken richting het Rijk gedaan om de toelating van gewasbeschermingsmiddelen in overeenstemming te laten zijn met de KRW-normen.

Het college is het niet eens met coalitiepartij FNP en de meerdere oppositiepartijen dat er niet wordt gekeken naar de milieueffecten, omdat er voorafgaand aan toelating een grondige procedure inclusief milieutoets wordt uitgevoerd.