Column: Schoof kan nationale kop stikstof schrappen

De uitspraak van Raad van State van december over het vergunningplichtig maken van intern salderen lijkt bij politici langzaam in te dalen. Provincie Gelderland kondigde deze week als eerste aan de vergunningverlening naar aanleiding van die uitspraak voorlopig stil te leggen. Brabant schortte de vergunningverlening al eerder op vanwege de natuurdoelanalyses en andere provincies zullen wel gaan volgen.

Ook op het ministerie van LVVN wordt de uitspraak bestudeerd. Minister Wiersma wilde afgelopen dinsdag tijdens een interview met onze redactie nog geen zienswijze delen op de uitspraak. Ze gaf alleen aan dat er meer ministers gaan meekijken. Andere Haagse bronnen bevestigen inmiddels de komst van zo’n speciale ministeriële commissie met premier Schoof aan het hoofd. Dat is interessant.

Doelsturing

Eerst nog even over de visie van Wiersma. Zij zat dinsdag net als het vorige kabinet op de lijn van doelsturing, boeren maximale uitstootnormen opleggen, om de stikstofdepositie naar beneden te krijgen. Ze verwacht daarmee ook de PAS-melders te legaliseren. Of de vergunningverlening daarmee vlot wordt getrokken, is maar de vraag. Als een veehouder door doelsturing enkel met managementmaatregelen, zoals minder eiwitrijkvoer, de doelen haalt, kan dat een oplossing zijn. Totdat hij iets aan zijn stal moet vernieuwen, dan is het een project en wordt er getoetst. Lukt het niet met managementmaatregelen, dan moet er sowieso worden getoetst. En bij toetsen mag je er bijna overal in Nederland vanuit gaan dat het dan meestal niet lukt, want Aerius berekent altijd wel ergens wat depositie. Doelsturing kan alleen werken als de minister Aerius in de prullenbak kiepert.

Nationale kop

Vanuit het ministerie heb ik daar nog niets over gehoord, maar in het regeerakkoord van kabinet Schoof staat: ‘We zullen onderzoeken hoe Aerius Calculator kan worden vervangen.’ Er staat ook in dat nationale koppen zoveel mogelijk verdwijnen uit het Nederlandse beleid. Als er nu één nationale kop is die inmiddels tot grote problemen leidt, is het wel stikstof. Brussel verlangd geen streng stikstofbeleid. Dat hebben we ons zelf aangedaan. Het is daarom ook een onverwachte kans dat Schoof en de andere ministers zich hiermee gaan bemoeien.

Ambtelijke lobby

Van het ministerie van LVVN is namelijk bekend dat de ambtelijke top graag de lijn van de vorige kabinetten doorzet. Haagse bronnen melden mij al eerder dat de ambtelijke top ook actief lobbyt na een verkiezingsuitslag, omdat ze geen koerswijziging willen. Daar hebben de BBB-bewindslieden Wiersma en Rummenie mee te dealen. Je kunt dan zeggen dat de ambtenaren moeten uitvoeren wat de bewindslieden willen, maar in de praktijk laten ministers zich ook sturen op inzichten van hun ambtenaren. De minister gaf dinsdag richting onze redactie in ieder geval aan nog niet van koers te veranderen.

Mona Keizer

Daarom helpt het enorm dat de andere ministers en Schoof zich nu ook over het stikstofbeleid gaan buigen. Dan is het geen gevecht meer van één minister, maar van meerdere en wordt de rol van ambtenaren van LVVN mogelijk ook kleiner. En niet onbelangrijk, dan brengt BBB ook meer ervaring in met iemand zoals Mona Keizer die al wat langer rond loopt in Den Haag. Dat zorgt voor extra druk. En omdat ze van BBB is, verwacht ik ook oplossingen die anders zijn dan de landbouwsector te saneren zoals Johan Vollenbroek deze week op de radio betoogde.

Achterban BBB

Geert Wilders van de PVV tweette al dat het beleid radicaal anders moet om onder andere weer woningen te kunnen bouwen. Dus ook vanuit die kant wordt de druk op een oplossing opgevoerd. Voor de BBB is er bovendien veel aan gelegen, om tot een radicale koerswijziging te komen op stikstof. Anders is er straks geen achterban meer.