‘Samen werken aan landbouw die 1000 jaar kan bestaan’

“Natuurlijk kan hij de komst van koningin Máxima vorig jaar niet overtreffen. Als organisatie hopen we dat het uitspreken van een boerentroonrede, waarin een boer zijn persoonlijke visie geeft, een nieuwe, jaarlijkse traditie zal worden,’ zo had hoogleraar Edith Lammerts van Bueren, voorzitter van de Bio-academie, de Friese biologische veehouder al aangekondigd.

En persoonlijk was het verhaal van Bartele Holtrop zeker. “Met vrouw en drie kinderen werken we op een boerderij in Rotstergaast bij het riviertje de Tjonger op enkele kilometers van de ouderlijke boerderij. Mijn ouders en wij hebben namelijk een erg uiteenlopende mening over de huidige manier van landbouw.”

Holtrop heeft, naast een speciale kipcaravan (“de kippen zorgen dat de mest goed over het land verspreid wordt”) zo’n 100 Jerseykoeien lopen. De melk daarvan gaat via de eigen mobiele melkmachine naar Bastiaansen Bio waar er onder meer Tjongerkaas van gemaakt wordt.

Holtrop beschreef uitgebreid de situatie van (heel) vroeger tot nu, soms met een droge ondertoon. “Toen we 8.000 jaar geleden het jagen en verzamelen opgaven voor de landbouw gingen we ook van 35 uur jagen per week naar altijd bezig zijn met graan (….). Het probleem was dat hoe meer producten we verbouwden, hoe meer kinderen er kwamen en gezond opgroeiden. Waardoor er weer meer grond nodig was, maar waardoor ook weer meer kinderen opgroeiden. Behalve met geboortebeperking kun je dat niet veranderen. Eigenlijk hebben we nu op deze wereld een onnatuurlijk hoeveelheid mensen die we als boeren voorzien moeten van natuurlijk voedsel.”

“De aandacht van de boer is altijd, zeker na de laatste oorlog, uitgegaan van een maximale landbouwproductie om hongersnood te voorkomen. Daarom hebben we nu zo’n efficiënte landbouw. Nu moeten we zorgen dat de balans met natuur en milieu weer beter wordt maar dat is niet met de aanleg van zonneparken op rijke landbouwgrond.”

Op zijn eigen biologische bedrijf zet Holtrop steeds nieuwe stapjes, soms met vallen en opstaan. “Ik wilde kalfjes bij de koeien laten maar dat is mislukt. Ze werden te wild en te gevaarlijk om mee te werken. Ook wilde ik alleen met gras melk produceren, maar toen werd de productie te laag om de kosten te kunnen betalen. Nu voeren we bij met reststromen van bedrijven.”

Kritisch op sommige ontwikkelingen toonde de Friese veehouder zich ook. ”Onze zoektocht naar de ideale landbouw gaat zeker lukken. Het punt is wel dat zoveel mensen de link met de boerderij kwijt zijn. Die zijn daardoor zo makkelijk te beïnvloeden met onjuiste of gekleurde informatie. Die verbinding moeten we als boeren weer herstellen. Wij gaan er ook hard aan werken, te beginnen bij de kinderen die op onze nieuwe speelboerderij welkom zijn.”