Verbod maïsteelt Friese veenweide van tafel

Gaandeweg het proces werd al duidelijk dat het gewas niet voor problemen in de veenbodem zorgt. Daarmee werd al snel de angel uit de discussie gehaald. Uit de grondwaterstanden en metingen in de bovenste lagen blijkt na twee jaar zelfs dat gras meer vocht aan de grond onttrekt, terwijl maïs er efficiënter mee omgaat. Daarmee wordt het nut van het ontmoedigen of zelfs verbieden van de teelt ontkracht.

Gelijke opbrengsten

Saldoberekeningen aan de hand van de demo laten zien dat er qua kostprijs nauwelijks verschil is tussen ploegen en strokenfrees. Ook blijkt dat ook met minder grondbewerking vrijwel gelijke opbrengsten van het land worden gehaald. „De beginontwikkeling bij de geploegde stukken is vaak beter in vergelijking met stroken, maar dat trekt over het algemeen goed bij”, constateert onderzoeker John Verhoeven van de Wageningen Universiteit. Hetzelfde beeld blijkt ook bij de satelietbedrijven in Delfstrahuizen en Spanga, waar het afgelopen jaar maïsdemo’s zijn aangelegd. Daar zijn de opbrengsten niet gemeten, maar in voederwaarde zijn er geen verschillen (VEM en ruw eiwit). De maïsplant bij strokenteelt was wel robuuster.

Inklinkingsverschillen kunnen, vanwege de verende beweging van de veengrond, pas over langere periode worden bepaald. „Je kunt echter aan je klompen aanvoelen dat hoe minder je in de grond aan het woelen bent, hoe meer je veenoxidatie beperkt”, stelt Bouwe Bakker. Hij is namens LTO Noord vertegenwoordiger in programmateam feangreide. Deze klankbordgroep wil in een vervolg inzetten op een verdere verdieping.

Verbod blijft boven de markt hangen

Nicolette Hartong van Provincie Fryslân heeft donderdagavond, bij de presentatie van de uitkomsten van de demo’s, uitgelegd hoe het project wat de klankbordgroep betreft een vervolg krijgt. „Het verbieden van maïsteelt zoals in Noord-Holland en Utrecht blijft boven de markt hangen, maar daar voelt niemand wat voor. Een spoor waar we ook voor konden kiezen is ‘niets meer aan doen’, maar we willen eigenlijk van het ploegen af. Dus zetten we in op verdere verduurzaming van de maïsteelt én het stimuleren zonder kerende grondbewerking.”

De uitwerking moet voor eind februari plaatsvinden. Voor de verdere verduurzaming is de insteek om te zoeken naar een alternatief voor glyfosaat, het terugdringen van chemie en het bevorderen van biodiversiteit. Om minimale grondbewerking aan te moedigen wil de klankbordgroep grote demo’s bij boeren inzaaien. Er wordt via loonbedrijven naar twintig tot misschien wel vijftig boeren op puur veen gezocht. Daarnaast wordt ingezet op een communicatietraject en een subsidieregeling voor het aanschaffen van materieel voor niet-kerende grondbewerking. „Want strokenfreesmachines zijn niet veel voorhanden en daarom wordt al snel de ploeg ingezet”, legt Hartong uit.

Verplichting niet-kerende grondbewerking

Bouwe Bakker benadrukt dat een verplichting van niet-kerende grondbewerking op veen, om maatwerk te kunnen blijven leveren, niet de insteek is. „Maar we willen als sector laten zien dat we een goede manier vinden om met het probleem van veenoxidatie om te gaan.” Hij roept boeren op om zich zoveel mogelijk op te geven voor de demo’s. „Aan ons de taak om het door te ontwikkelen en daarbij hebben we alle ervaringen nodig.”