Watersituatie in Noord-Nederland bijna genormaliseerd

„Grondwaterstanden kunnen per perceel verschillen. Het is dus lastig om in z’n algemeenheid te stellen dat de stand overal weer op orde is”, legt Henry Frieswijk van het waterschap Noorderzijlvest uit. „Het waterschap gaat ook niet over individuele grondwaterpeilen maar over het peil van onze boezem en hoofdwatergangen. Dat is op orde. We voeren nu nog geen water in vanuit het IJsselmeer, maar het peil is opgezet en de toevoer kan inzet worden zodra dat nodig is.”

Ook Jeanette Bolhuis, woordvoerder van het waterschap Hunze en Aa´s beaamt dat het grondwaterpeil op een paar gebieden na weer op het normaal niveau is. „Alleen op de lager hoger gelegen zandgronden in ons gebied is dat niet het geval, zoals het gebied bovenop de Hondsrug en de bovenloop van het Drentsche Aa-gebied.”

Water vasthouden

Vanuit het ministerie kwam vorige week het bericht dat de situatie in het hele land is genormaliseerd maar er nog wel extra aandacht is voor droogtegebieden. „Over het algemeen zijn de grondwaterstanden door de natte maand maart weer aardig op peil binnen het gebied van Noorderzijlvest”, zegt Frieswijk. „In de landbouwgebieden is er deze winter extra water vastgehouden en is het water in de sloten extra hoog geweest deze winter. Dit heeft ervoor gezorgd dat er voor de landbouwgebieden met oppervlaktewater de grondwaterstand weer redelijk normaal is.”

Het waterschap Hunze en Aa´s nam soortgelijke maatregelen. „ Een maatregel die we namen om grondwaterpeil te herstellen is dat we niet helemaal gezakt zijn naar het winterpeil. In februari verhoogden we zelfs de waterstanden. We zaten toen tussen het zomer- en winterpeil in”, zegt Bolhuis. „Dat we de waterstand in februari al verhoogden is uitzonderlijk. Normaal gesproken gebeurt dit pas rond eind maart. De verhoging van de waterstand was nodig om water vast te houden en zo een verdere daling van de grondwaterstand te voorkomen. Het grondwaterpeil daalde in die periode vanwege een paar droge weken en relatief hoge temperaturen.”

Niet overal kon het waterschap Hunze en Aa´s in het gebied het waterpeil verhogen, zoals het gebied bovenop de Hondsrug en de bovenloop van het Drentsche Aa-gebied. Daar moet de grondwaterstand namelijk uit zichzelf herstellen, omdat daar geen water aangevoerd kan worden.

Groeiseizoen

Begin van deze maand liet de Landelijke Commissie Waterdeling (LCW) weten dat de watersituatie bij aanvang van het groeiseizoen en het voorjaar normaal is. „ Wel is er lokaal op de hoge zandgronden nog sprake van een grondwaterachterstand”, meldt de organisatie in een nieuwsbrief.

Het waterschap Noorderzijlvest heeft afgelopen maanden maatregelen genomen om een eventueel tekort komende groeiseizoen te voorkomen. „We hebben het peil afgelopen winter niet op het lagere winterpeil gehouden maar al hoger gelaten tussen het zomer- en winterpeil in.” Nog meer is mogelijk als het gaat om maatregelen. Het waterschap raadt boeren aan om hun bodembeheer aan te pakken om zo beter water vast te kunnen houden, weet Frieland. „Beleids- en onderzoeksprogramma’s bij onder meer het waterschap Noorderzijlvest steken in op een goede bodemstructuur die beter in staat is water vast te houden en minder snel uit te laten spoelen”, zegt Frieswijk. „Daarin kunnen boeren zelf ook hun rol pakken ten gunste van hun eigen bedrijfsvoering.”

Hoge zandgronden

Voor de noordelijke boeren valt de schade van het land dan alles mee. Voor de boeren die in het oosten en zuiden zijn gevestigd is dat nog maar even de vraag. ‘Op de hoge zandgronden in het oosten en zuiden van Nederland zijn de grondwaterstanden door de droogte nog altijd erg laag. De vooruitzichten voor de komende periode zijn niet gunstig en de waterschappen verwachten dat er voor agrariërs het komend groeiseizoen minder water beschikbaar is dan normaal gesproken’, staat te lezen in een nieuwsbericht van de Unie van de Waterschappen.

Er zijn gevolgen voor de landbouw en de natuur. „De schade zit natuurlijk vooral aan de gebruikerskant constateert Frieswijk: „Boeren zullen te maken hebben met mindere opbrengsten en de schade aan de natuur is nog niet helemaal te overzien en zal dit jaar wellicht zichtbaarder worden”, zegt hij. „Het waterschap is al jaren bezig met de gevolgen van droogte en efficiënt gebruik van verdeling van het zoete water. De omgeving voelt door de laatste droogte meer urgentie. Wat er in de toekomst allemaal nodig zal zijn om droogte het hoofd te bieden, is nu nog niet voldoende helder. In dat onderzoeksproces zitten we volop.”