Van der Veen houdt levend erfgoed Fries ras in stand
Die conclusie trekt CGN op basis van onderzoek naar de 40 koppige veestapel van Van der Veen die werd uitgevoerd op verzoek van Stichting Roodbont. De koeien hebben het meeste verwantschap met het Fries Hollandse ras en het ras Roodbont Fries vee, twee rassen die alle lange tijd onder de risicostatus ‘bedreigd’ vallen, hebben de kleuren vaal en blauw en hebben een witrik-aftekening. Allen op zichzelf al zeldzame eigenschappen, maar helemaal gecombineerd in één stapel.
Bijkomstigheid
Boer Arnold van der Veen is niet procesmatig te werk gegaan in het realiseren van deze veestapel. „Ik vind oude rassen, blauwe en vale kleuren en witrik gewoon mooi.” Ook dat de veestapel wordt erkend als mengeling van zeldzame allelen [variant van genen die erfelijke factoren dragen, red.] en genotypes is niet meer dan een leuke bijkomstigheid volgens de 64-jarige Fries. „Daar bemoei ik me niet zo mee.”
Geschiedenis
Volgens dochter Pytsje van der Veen heeft de witrik een belangrijke plaats in de Nederlandse geschiedenis. „ Bewijs hiervoor is een gerechtelijke verkoping in Monnikendam in 1344 waarbij 12 witrikken verkocht werden. Ook op middeleeuws schilderijen van Gerard Dou en Paulus Potter komt een witrik voor. Bij de invoering van het NRS (1874) en het FRS (1879) werden zowel witrikken, valen en baggerbont niet erkend. ”
Omdat al deze eigenschappen te vinden zijn in de Van der Veen-stapel, moet genetisch materiaal worden opgeslagen in de genenbank. „ Een oud schilderij kan bewaard worden, maar levende dieren kun je alleen behouden met levend genetisch materiaal. Het aantal veehouders in Nederland die zeldzame runderrassen houden wordt steeds kleiner.” Als voorbeeld geeft dochter Van der Veen aan dat het regelmatig voorkomt dat een veehouder moet stoppen in verband met de leeftijd en dat daardoor soms hele veestapels verdwijnen.
Conserveren
Van der Veen stelt dat het belangrijk is om binnen en tussen rassen genetische diversiteit te houden. Daarmee zou je kunnen inspelen op veranderingen in veehouderijsystemen, milieu of markt. Het behoud van levend erfgoed heeft ook meerwaarde in het tackelen van genetische problemen en de behandeling van uitbraken van dierziektes. En daar kan de veestapel van Van der Veen een flinke hand in helpen. „De veestapel beschikt over verschillende unieke eigenschappen die een bijdrage kunnen leveren voor het in stand houden van het Friese ras.”
