73 procent doelen Natura 2000 is nationaal
Minister Schouten heeft aangekondigd kritisch te willen kijken naar de natuurdoelen die Nederland naast de verplichte Europese doelen heeft toegevoegd aan Natura 2000-gebieden. Het inzicht hoe groot die ‘nationale kop’ is, ontbreekt op dit moment. De redactie van Veldpost heeft daarom voor 133 Natura 2000-gebieden uitgezocht hoe groot die ‘nationale kop’ aan natuurbeleid is en wat er verandert wanneer die gebieden allemaal geschrapt worden.
73 procent
De natuurdoelen, die Nederland heeft toegevoegd aan de verplichte doelen die voortvloeien uit de Habitat- en Vogelrichtlijn, zijn talrijk. Het huidige aantal doelen (habitattypen), waar het natuurbeleid mee werkt in de 133 onderzochte Natura 2000-gebieden, is 969. Kijkend naar het aantal doelen waarop de gebieden zijn geselecteerd en aangewezen, blijven daar maar 263 doelen van over. Dit betekent dat de ‘nationale kop’ 73 procent is.
Door het verwijderen van die nationale kop stijgt in bijna alle gebieden de kritische depositiewaarde voor stikstof. Soms is die stijging gering, waardoor de kritische depositiewaarde van een Natura 2000-gebied in dezelfde stikstofklasse blijft zitten zoals de Wet Ammoniak en Veehouderij die hanteert. Dat is het geval in 24 gebieden. In de overige 109 gebieden stijgt de kritische depositiewaarde één en soms zelfs twee gevoeligheidsklassen. Dat zou erop neerkomen dat er meer mogelijkheden zijn voor de landbouw rondom die gebieden. In 15 gebieden is er zelfs helemaal geen sprake meer van een stikstofgevoelige natuurdoelstelling.
Natuurkwaliteit
Door het verwijderen van de nationale kop aan natuurdoelen verandert ook de natuurkwaliteit die het ministerie van LNV rapporteert aan de Europese Commissie. In 41 gebieden verbetert de natuurkwaliteit (31 procent) en dat is 2 procent meer dan wanneer de nationale doelen worden meegenomen. Een groter verschil zit bij de gebieden die achteruitgaan. Inclusief nationale doelen is dat 22 procent, maar zonder stijgt dat naar 34 procent. In de rest van de gebieden verandert die natuurkwaliteit niet. Dat betekent netto voor alle Natura 2000-gebieden samen een lichte achteruitgang, terwijl dat met de nationale doelen een lichte vooruitgang was.
Status intrekken
Uit het overzicht valt ook op te maken voor welke gebieden de status van Natura 2000-gebied ingetrokken zou kunnen worden. Het gaat om 9 gebieden, waarvan de redenen volgens natuurrechtdeskundige Nico Gerrits divers zijn. Voor het Aamsveen (OV) is bijvoorbeeld hoogveenbos geschrapt door het ministerie van LNV in de communicatie met de Europese Commissie. Dit habitattype was het selectiecriterium om Aamsveen aan te kunnen wijzen als Natura 2000-gebied. Nu dat habitattype geen instandhoudingsdoelstelling meer heeft, kan het gebied geschrapt worden. De acht andere gebieden zijn volgens Gerrits ten onrechte geselecteerd voor een habitattype herstellende hoogveen (Wierdense Veld en Groote Peel) of onterecht aangewezen op basis van het voorkomen van de Noordse woelmuis.
In de aankomende editie van Veldpost - die zaterdag 23 november verschijnt - is een tabel opgenomen, waarin per Natura 2000-gebied is weergegeven hoeveel doelen er nu zijn, hoeveel doelen er voortvloeien uit de Europese richtlijnen, welke gevolgen heeft voor de kritische depositewaarde van stikstof en hoe de natuurkwaliteit er voor staat. Nog geen abonnee? Vraag dan hier een gratis proefnummer aan.
