Weidevogelman: De vogels zijn (nog niet) gevlogen

Maar juist na dat ongekend droge voorjaar met op veel plekken stevige predatie (waar ik het volgende keer over heb!) moet je blijven loeren naar kuikens die er nog rondscharrelen. Onderzoekers die langjarig de resultaten in kerngebieden voor weidevogels vergeleken met omliggende gebieden legden er de vinger op dat kuikenoverleving het grote pijnpunt is (Gruttomonitor 2012 - 2019).

Eind mei is er al te weinig doorwaadbaar gras met insecten en na eind juni zijn er voor de late kuikens en voor de vliegvlugge jonge vogels te weinig veilige plekken met voedsel. En juist nu is elk kuiken dat het er levend afbracht een gouden kuiken. Grutto’s waarvan het broedsel mislukte, begonnen tot 18 mei nog aan een nieuw nest. De late kuikens kunnen dus nog rondlopen. Hetzelfde geldt voor scholeksters en tureluurs, die sowieso wat later broeden en ook voor herleggende kieviten.

Speur dus nog even goed of ze er zijn. Loop het land in en als er dan alarmvogels de lucht in gaan, dan weet je al genoeg. Het is weer maatwerk, dus je hebt allereerst goede informatie nodig. Daarna kun je met je vrijwilligers bezien wat je voor ze kunt doen en laten.

Jonge, vliegvlugge grutto’s zie je vaak in troepjes op plas-drassen foerageren. Ze eten daar larven van muggen, die daar eerder hun eitjes legden. Op vochtige weilanden, zeker die met nattere greppels en bij plassen erop, kom je ze ook tegen. Ze eten daar ook al wormen en emelten, maar hebben een zachte en goed doordringbare toplaag nodig omdat hun snavel nog niet volgroeid en minder hard is. Met natte plekken in weilanden en greppels help je dus die pubers om het eiwitrijke voedsel te pakken te krijgen. Voor jonge kieviten met hun kortere snavel, geldt dit in nog sterkere mate!

Tips:

1. Maak nat! Pomp een greppel vol, of benut een natuurlijke laagte in een perceel, bevloei wat grasland. De drassige oppervlakte zorgt voor beschikbaar voedsel. (let op: blijvend grasland mag ivm je hectaretoeslag niet langer dan 90 dagen onder water staan, soms veiliger een nieuwe plek te kiezen)
2. Maai je beweide weilanden juist niet schoon (zoals de Weideman adviseert!): de ruigere stukken en het bloeiende gras en de bossen met mestflatten bieden insecten en dekking voor de late kuikens.
3. Leuk nieuws: Veehouder Egbert Zorgdrager op Terschelling kreeg van de vogelbescherming de jaarlijkse ‘Gouden Grutto’ toegekend.

Even voorstellen

Weidevogelman is mijn naam en ik ben dol op weidevogels. Ik observeer ze al mijn hele leven en zit vol met kennis over deze fascinerende diertjes. Daar deel ik graag van uit om je van praktische tips en weetjes te voorzien, die helpen om de weidevogel als onderdeel van de bedrijfsvoering te zien. Met bewondering heb ik naar mijn oom De Weideman gekeken. Hoe hij melkveehouders met zijn kennis en kunde vooruithielp om beter te beweiden. Die ambitie heb ik ook voor het weidevogelbeheer…. En er is nog zoveel kennis uit praktijk en wetenschap die onbenut blijft!

Weidevogelman is een initiatief van het Louis Bolk-instituut en in oktober gestart als een serie columns om boeren te inspireren rondom weidevogels. Vanaf vandaag verschijnt de column ook op deze website.