Fotoserie: Ratten schieten in het donker
Na zijn gewone werk, arriveert Marten Mulder bij het eerste adres. Het is melkveehouder Roel Heemstra in Noordhorn die net de maisbult laat dichtmaken. Heemstra wist dat hij ratten op zijn bedrijf had, maar toen hij van een erfbetreder hoorde dat deze beweerde er ‘echt veel’ te hebben gezien, werd de aanwezigheid van ratten hem te dol. „Want waar een rat pist, vreet een koe niet.” Mulder kwam langs met zijn luchtdrukwapen en schoot er de eerste avond bij Heemstra bijna twintig. Een paar dagen later schoot Mulder er nog eens negen bruine ratten.
Ratten in voer
Vandaag, 21 september, schroeft Mulder zijn warmtebeeldcamera op het wapen, installeert een bijbehorend appje op zijn mobiele telefoon, slaat een enorm statief onder zijn arm en loopt naar de mesthoop. Een door ratten graag bezochte plek. Bij de mesthoop is er niks te zien. Onder enkele pallets bij een ruwvoeropslagplaats zijn geen ratten waar te nemen. Door de camera lichten dieren wit op, zoals een kat, of schapen. Maar tot nog toe geen rat. Misschien is er te veel bedrijvigheid nu wel acht man over het erf heen en weer sjouwen om de maiskuil te dichten? Mulder zegt dat ratten zich weinig van voetstappen en stemmen aantrekken. Op het bedrijf aan dezelfde doodlopende weg is het beeld hetzelfde. Geen ratten in het aangeschoven voer voor de koeien. Niet bij de mesthoop, niet tussen de pallets en niet onder de silo. In een slootkant laten met de warmtecamera enkele eenden zich ontdekken, konijnen in de wei rennen als stippen heen en weer over het schermpje, een vleermuis in de lucht, maar geen rat te bekennen. „Het is elke avond weer een verrassing”, zucht Mulder.
Rambo zonder bandana
Met de FX Impact 25/6.35 mm sjouwt Mulder terug naar zijn auto. Met zijn ‘gewone’ auto bezoekt hij boeren, omdat het nog altijd een taboe is om er voor uit te komen dat je ratten hebt. „Maar uiteindelijk weten veel veehouders me toch te vinden.” Mulder heeft behalve een jachtakte, sinds een half jaar ook ontheffing om bruine en zwarte ratten te schieten, maar in het noorden heeft hij alleen nog maar bruine ratten waargenomen.
Voor zijn werk rekent Mulder meestal een vast bedrag met een toeslag, soms per geschoten rat. Mulder heeft een advies voor veehouders, dit staat overigens ook beschreven in het Integrate Pest Managementd; leg minimaal 60 centimeter verharding naast je kuil. Want ratten lopen graag langs randjes.
Terwijl het hele personeelsbestand van Heemstra na gedane arbeid aan een pilsje zit, wordt nieuwsgierig in de gaten gehouden wat Mulder heeft gevangen. Maar ‘Rambo’ heeft niks gevangen vanavond. Een goed teken, volgens Mulder. De eerdere twee avonden op dit erf waren al ‘genoeg’ succesvol.
Schieten in varkenswei
De rit voert tussen de witte wieven door naar een bedrijf in Niehove, onder de helderste sterrenhemel ooit. Mulder wordt er in het inmiddels pikkedonker opgewacht door de zoon des huizes die hem meevoert naar de kippenren en een varkensweide met modderpoel. „Daar”, mompelt Mulder. Hij detecteert door zijn warmtecamera drie ratten in de slootkant. Ratten weten zich op veebedrijven waar altijd voer is, in een walhalla. „Zeker als er ook nog water in de buurt is. Een sloot is dus al ideaal.” Mulder richt, wacht even tot de rat een seconde stil zit, en schiet. Het geluid is niet hard, het kogeltje maakt een fluitend geluid en komt met een dof klapje in de rat tot stilstand. Op de telefoon is zichtbaar dat de rat twee seconde na de kogel nog een paar keer ‘springt’ en dan is het over. De tweede rat die Mulder raakt, belandt van het talud in het water. Onder het kroos is hij niet meer vindbaar. Met een grijpstok wordt de oogst uit de slootkant gehaald. In de varkenswei schiet Mulder ook twee ratten, maar aangezien ‘de beer’ wakker is, blijven die nog even liggen. Vanwege het gaas is een kippenhok altijd lastig volgens de schutter. Maar in het naastgelegen weiland schiet Mulder toch drie ratten. In het donker zijn ze niet alle drie terug te vinden. Bij het vleesvee op het bedrijf, zijn geen ratten te zien.
Avond ten einde
Wanneer Mulder na acht ratten te hebben geschoten (waarvan er slechts vijf in het tableau liggen), zijn apparatuur opruimt om naar een volgend adres te gaan, kijkt hij nog één keer bij de varkens. En jawel hoor, beweging. Hij spurt naar de auto, haalt het luchtdrukwapen weer tevoorschijn en neemt het knaagdier onder schot. Het ding piept heel even héél hard, en dan blijft het stil.
Omdat de avond niet oneindig is, belt Mulder de andere twee veehouders op. De rattenvanger zal deze adressen morgen vanaf de schemer bezoeken.
