Column: Zukunftskommission Landwirtschaft
De commissie is zeer breed samengesteld. Van boeren tot milieubeschermers, van consumenten tot de industrie en natuurlijk is ook de wetenschap vertegenwoordigd. De commissie heeft de opdracht om met voorstellen te komen die ervoor moeten zorgen dat de Duitse landbouw economisch, ecologisch en sociaal duurzaam wordt en daarnaast ook nog maatschappelijk gewaardeerd is.
Maatschappelijke rol
En wij in Nederland maar denken dat de positie waarin de Nederlandse landbouw zich bevindt, uniek is, dat boeren elders gevrijwaard zijn van discussies over biodiversiteit, milieu en dierenwelzijn. Terwijl het gewoon thema’s zijn die voortkomen uit de maatschappij of eigenlijk de fase waarin een maatschappij zich bevindt.
Het is een lange tijd zo geweest dat we onze maatschappelijke rol konden vervullen door voldoende voedsel van goede kwaliteit tegen een lage prijs te produceren. Tegenwoordig moet dat voedsel ook zo geproduceerd worden dat het milieu er geen schade door ondervindt en dat we landschap en biodiversiteit ook weer een plek geven op onze bedrijven. Deze nieuwe eisen komen niet voort uit de ontwikkeling van de landbouw, maar komen voort uit de ontwikkeling van de maatschappij.
De maatschappij is de laatste 40 jaar op een heel andere manier gaan kijken naar zaken als milieu, biodiversiteit en dierenwelzijn. Deze verandering, ontwikkeling van de maatschappij, heeft wel grote invloed op onze positie in de maatschappij. We werden altijd gezien als de sector die Nederland en een groot deel van Europa van voedsel voorziet van uitstekende kwaliteit, en dat doen we nog steeds, maar nu worden we ook gezien als een economische sector die een groot beslag legt op de beperkte ruimte in Nederland. En daarbij ook nog schade toebrengt aan milieu en biodiversiteit.
Vluchten in snufjes
Onze bijdrage aan de maatschappij is er nog steeds, we produceren goed voedsel voor een (te) lage prijs. We leveren een grote bijdrage aan de BV Nederland door onze succesvolle export maar tegelijkertijd hebben we nog geen goed antwoord op de nieuwe vragen vanuit de maatschappij.
Die vragen betreffen niet wat we produceren, maar juist hoe we produceren. En of de manier van produceren niet een te grote negatieve impact heeft op de omgeving. Eigenlijk worstelen we al zo’n 20 jaar met deze verandering in de maatschappij. We hebben lang gedacht dat het wel zou overwaaien of dat we het allemaal op konden lossen door te vluchten in technische snufjes. Beide blijkt niet waar te zijn. De druk op de landbouw wordt de laatste jaren alleen maar groter en er komen meer thema’s bij zoals stikstof en klimaat. Terwijl we voor ons gevoel al jaren bezig zijn om oplossingen te vinden, althans, we praten er al wel jaren en jaren over in de sector.
Maar misschien zit daar ook wel de fout, dat we er vooral zelf over praten, in de sector. Het is echter geen zaak van de sector of van de sector samen met het ministerie van LNV. Het is een zaak van de maatschappij en de landbouw om samen tot een ‘new deal’ te komen. Een deal waarin we streven naar een economisch, ecologisch en sociaal duurzame landbouw die op waardering van de maatschappij kan rekenen.
Misschien moeten we Rutte eens vragen om te kijken hoe ze met dit soort vraagstukken in Duitsland omgaan.
