Stoppende boerenbedrijven minder aangekocht door collega’s die doorgaan

Dat blijkt uit het marktonderzoek ‘Vastgoedmarkt in beeld’ dat NVM (Nederlandse Vereniging van Makelaars) Agrarisch & Landelijk uitvoerde over de eerste zes maanden van 2020. Per deelsector varieert de animo voor de koop van een stoppend landbouwbedrijf wel. In de varkenshouderij wordt ongeveer 75 procent van de stoppende bedrijven gekocht door een collega, terwijl ook voor akkerbouw-, pluimvee- en melkveebedrijven nog agrarische belangstelling is met respectievelijk 70, 65 en 65 procent. De minste belangstelling is voort stoppende vleeskalverenbedrijven; daarvan wordt zo’n 40 procent gekocht door andere boeren.

Uitzondering

Een uitzondering is de glastuinbouw waar ruim 90 procent van de stoppers door collega’s worden opgekocht. Opvallend is ook dat tuinders ook relatief vaak stoppende varkenshouderijen opkopen. In de afgelopen vijf jaar is ongeveer 60 procent van de agrarische bedrijven in de verkoop gekomen door bedrijfsbeëindiging. Bij ongeveer 10 procent van de bedrijven die te koop komen te staan gaat het om een verplaatsing van het bedrijf naar een andere deel van het land.

Volgens de NVM Agrarisch & Landelijk stagneren de prijzen van landbouwgrond, herstelt de prijs van grasland zich licht en daalt het aantal transacties in de varkenshouderij flink. De eerste zes maanden van 2020 werden maar 9 varkenshouderijen verkocht. In 2019 waren dat er nog 35. „Dit komt waarschijnlijk door de saneringsmaatregelen varkenshouderij, waardoor kopers en verkopers afwachtend zijn geworden”, aldus voorzitter Ard Klijsen van de NVM vakgroep Agrarisch & Landelijk. De markt voor landbouwgrond stagneerde de eerste helft van dit jaar. Met name voor akkerbouwland daalden de prijzen.

Stikstof

Bij grasland zorgden de stikstofmaatregelen voor onzekerheid. „En daar kwam in het tweede kwartaal corona bovenop. Toch herstelde de prijs van grasland licht naar gemiddeld 58.000 euro per hectare”, aldus Klijsen. Het aantal aangeboden melkveehouderijen blijft de afgelopen jaren stabiel rond de 115 bedrijven. In 2020 werden er tot nu toe 34 verkocht voor gemiddeld driemiljoen euro. In 2020 elf glastuinbouwbedrijven verkocht door een NVM-makelaar, vorig jaar waren dat er twintig.

De vraag naar woningen op het platteland door burgers blijft toenemen. Steeds vaker worden agrarische bedrijven die te koop staan dan ook niet aan agrarische ondernemers verkocht, maar aan particulieren die er willen wonen. Vooral paardenhouderijen, maneges en vleeskalverenbedrijven worden vaak door particulieren van buiten de landbouw gekocht. Gemiddeld 16 procent van de agrarische bedrijven werd al gekocht door particulieren.

Krapte

Die trend past in de huidige trek van stad naar platteland. Momenteel heeft een consument keuze uit vijf landelijke woningen. Drie jaar geleden kon hij of zij nog kiezen uit 10 woningen op het platteland. „Deze cijfers volgen de krapte op de woningmarkt in de steden”, aldus Klijsen. „Doordat steeds meer mensen de afgelopen maanden thuiswerken, zie je een nog grotere vraag naar meer vierkante meters en een groene omgeving. Vooral nieuwbouwplannen, waar eenvoudig een thuiskantoor in te bouwen is, zijn populair. Op sommige kavels wordt flink overboden. Burgers stappen in met een herbestemmingsplan om op het voormalige boerenbedrijf te gaan wonen.” De bedrijfsgebouwen of stallen die in zo’n geval overbodig zijn, worden dan vaak gesloopt.