Column: En nu?
Als je hier met een cynische blik naar kijkt zou je ook kunnen zeggen dat we sinds de herfst van 2020 nog geen millimeter zijn opgeschoten. Dan kun je natuurlijk ook de vraag stellen of dit erg is vanuit het perspectief van de landbouw. Eerlijk gezegd weet ik het antwoord op die vraag eigenlijk ook niet. Vanuit ons bedrijf geredeneerd kom ik tot de conclusie dat de ophef over stikstof niet tot enige belemmering van of überhaupt enige invloed op onze bedrijfsvoering heeft gehad. Ja, onzekerheid over de toekomst, maar die is er eigenlijk altijd wel.
Verkiezingen
Het stikstofbeleid zal de komende jaren zeker op alle bedrijven in de landbouw gevoeld gaan worden. Maar hoe en wat dit betekent voor mijn bedrijf dat kan ik nu nog niet inschatten. Ik denk zelfs dat de echte helderheid over het stikstofbeleid pas zal komen na de verkiezingen van maart 2021 of zelfs na de kabinetsformatie.
En dat baart mij wel zorgen. Ik geloof namelijk niet dat landbouw een groot thema gaat worden bij de verkiezingen en zeker ook niet bij een kabinetsformatie. Daar zijn we slechts een bijzaak die toevallig een eigen ministerie heeft, maar meer ook niet. We zouden er dus bij gebaat zijn dat we nu wel zaken gaan doen met dit kabinet en langjarige afspraken maken over het stikstofbeleid. Nu zitten we nog aan tafel, straks bij de kabinetsformatie zijn we enkel toeschouwers.
Een nieuw aanbod
Willen we wel aan tafel zitten bij de kabinetsformatie dan moeten we zorgen dat we iets te bieden hebben voor een nieuw kabinet. Kijkend naar de thema’s die ongetwijfeld wel op de onderhandelingstafel liggen bij de kabinetsformatie zoals klimaat, de energie transitie, biodiversiteit, landschap en woningbouw dan hebben ze ons wel nodig. Dat gegeven zouden we ook kunnen gebruiken om juist een aanbod te doen aan een volgend kabinet.
Een aanbod waarin we aangeven dat wij, de landbouw, voor veel dilemma’s een oplossing hebben. Dat betekent dat we met durf en lef over onze eigen schaduw heen moeten kijken en aangeven wat we de maatschappij nog meer hebben te bieden dan topkwaliteit voedsel voor een te lage prijs. Volgens mij kunnen we dat. Overal in het land zie je kleine en grotere initiatieven op tal van terreinen waar geprobeerd wordt om nieuwe waarden te creëren en deze ook te verzilveren in een serieuze beloning. Mijn ambitie zou zijn om vanuit die kracht een aanbod te doen aan een nieuw kabinet, “An offer they can’t refuse...”.
