Grondvisie LTO: inpolderen, beter gebruik van ruimte en bescherming van landbouwgrond

Het opmerkelijkste plan van LTO is om extra grond te creëren in Nederland, door bijvoorbeeld een deel van de Noordzee in te polderen. Boeren geven in de enquête aan extra grond nodig te hebben om kringlopen te sluiten, biodiversiteit te stimuleren en CO2 vast te leggen. De 3.300 boeren die meededen aan het onderzoek willen dus best aan maatschappelijke vraagstukken voldoen, maar daarvoor moet wel ruimte zijn.

„Daar heeft de agrarische sector meer ruimte voor nodig, in plaats van minder”, zegt Sjaak van der Tak, voorzitter van LTO Nederland. „Met onze Grondvisie 2021 doen we concrete voorstellen om het groene landschap en de bijdrage die onze ondernemers daaraan leveren, nu en in de toekomst, te beschermen.”

Inpolderen

LTO ziet een deel van de Noordzee droogleggen als optie. 'LTO stelt voor serieus en grondig te onderzoeken hoe we verder kunnen nu het alweer een halve eeuw geleden is dat de laatste Flevopolder werd drooggelegd. Landwinning in bijvoorbeeld de Noordzee hoeft niet alleen ten dienste van de land- en tuinbouw te staan. Ook stedenbouw, recreatie en natuur zullen er wel bij varen', schrijft de ledenorganisatie.

De roep om land in te polderen wordt vanuit de landbouw daarmee steeds luider. Het Gronings Agrarisch Jongeren Kontakt (GrAJK) schreef eind vorig jaar in zijn toekomstvisie al over het inpolderen van (een deel van de) Waddenzee, om boeren zo te compenseren voor de druk op ruimte.

Ruimtegebruik

Ook het beter benutten van de ruimte kan volgens LTO een oplossing zijn om de druk op landbouwgrond te verminderen. Ruilverkaveling blijft volgens de organisatie een goede optie. 'Veel boeren en tuinders leveren naast gezonde en groene producten ook maatschappelijke diensten. Bijvoorbeeld agrarisch natuurbeheer door ruim 10.000 ondernemers, maar ook waterberging, energiewinning, carbon farming, en zorg- en recreatie. Door zulke diensten te vergoeden wordt het voor gemotiveerde ondernemers interessant om hun grond vrijwillig meervoudig te gebruiken. Zo gaan we slimmer om met de schaarse ruimte die er is.Verder is er een grote behoefte aan een structuurimpuls. Een gebiedsgewijze opknapbeurt die zonder grootschalig ‘omploegen’ maar mét moderne technologie kleine en grotere verbeteringen brengt in verkaveling, waterhuishouding en (kennis)infrastructuur. Hiervoor moet in de komende formatie enkele miljarden worden gereserveerd.'

Bescherming

Het laatste belangrijke punt dat LTO maakt in de Grondvisie, is betere bescherming van landbouwgrond. 'De salamisnijder van het boerenland moet gestopt. Kleine beetjes tellen op tot jaarlijks zo’n 16.000 voetbalvelden, oftewel een verlies van een half miljoen hectare vruchtbare landbouwgrond in de afgelopen 70 jaar. Voor andere – belangrijke – maatschappelijke opgaven moet dus beter naar alternatieven worden gekeken. Eerst woningen bouwen via ‘inbreiding’, geen grijze dozen over het landschap uitstrooien, en een verbod op zonnepanelen op landbouwgrond. Als landbouwgrond toch een andere bestemming krijgt dan doen we dat alleen met compensatie op een andere plek.'

Om de plannen te realiseren is volgens LTO sturing vanuit de overheid noodzakelijk, maar wel met vertrouwen in mensen en bedrijven. 'Hun betrokkenheid en gedrevenheid is gekoppeld aan de natuurlijke economische en sociale activiteit in Nederland, en daarmee aan een succesvolle realisatie van een beter gebruik van grond en ruimte.'