'We delen onze zorgen'

Alex Datema: „Ze kwamen onaangekondigd met hun trekkers en het was donker, het was rond middernacht van vrijdag op zaterdag 26 juni. Dat had niet zo gemoeten.” Datema, die boert in het Groningse Briltil, vindt het niet interessant dat hij daar zelf misschien niet zo'n vreselijke moeite mee had, maar wel met dat de actiegroep het zó doet om te intimideren; „Het is hoe dan ook intimiderend bedoeld." Datema zegt dat de groep FDF'ers die hij kent, gewoon had moeten bellen. „Ik ben altijd te vinden voor een goed gesprek. Maak gewoon een afspraak en kom niet zo laat op de avond. Máár, we hebben dezelfde zorgen, de bezoekers op m’n erf en ik. Ik begrijp dus heel goed wat hen drijft.”

Die avond van 25 juni hebben de trekkerboeren en Datema elkaar gesproken. Het ging over de onrust over het nieuwste stikstofplan. „Een plan dat er overigens helemaal niet is. Maar dat ‘plan’, werd door hen in verband gebracht met het stuk ‘Regie op Ruimte’ van Cees Veerman. En dáár ben ik wél bij betrokken.” Door het toen deels uitgelekte rapport van Erisman en Strootman, dat Datema trouwens ook niet kende, ontstond er een hoop commotie. „En verwarring." (Zie link naar stuk Veerman onderaan dit artikel.)

Datema weet dat de FDF’ers die avond in eerste instantie naar gedeputeerde Staghouwer had gewild, maar daar hadden ze nul op het rekest gekregen.

Passie voor de landbouw

„Vrij uitgebreid hebben de FDF’ers en ik met elkaar gesproken, maar we zijn niet dichterbij elkaar gekomen. We delen namelijk wel de zorgen die we hebben, maar mijn idee voor een oplossing ligt op een heel andere weg.” Datema maakt zich zorgen over de toekomst van de melkveehouderij in Nederland, de toekomst van heel veel bedrijven die grote investeringen moeten doen, maar geen geld hebben verdiend de laatste jaren. „Dus die FDF-actiegroep uit Niezijl en ik hebben dezelfde zorgen, dezelfde drijfveren en dezelfde passie, namelijk de passie voor de landbouw." Het verschil echter is volgens Datema, dat eenieder op zijn manier voor zijn belangen probeert op te komen. Zo ben ik óók twee avonden per week niet voor 24 uur thuis om hetzelfde probleem op te lossen, net als zij.”

Stikstof, klimaat en dierenwelzijn

Het zoeken naar een oplossing echter, kan volgens Datema alleen door het lef te tonen om het probleem dat er is, te erkennen. „Daar is durf voor nodig. En pas dan komt de tweede stap; het zoeken naar een oplossing. Het beleid van de laatste jaren heeft ons geen meter dichterbij die oplossing gebracht. Maar we moeten eerst erkennen dat stikstof, klimaat, dierenwelzijn en kaderrichtlijn water problemen zijn waar we voor staan. Als landbouw vullen we door groei van de bevolking van 17 naar 20 miljoen mensen, ook een andere ruimte in dan tien jaar geleden. Er zijn nu niet meer voor iedereen overal dezelfde mogelijkheden.” Daarom moeten we volgens Datema ieder ook voor zich, eens realistisch kijken naar hoe onze situatie is. „Zit je aan de rand van de Waddendijk, in het Groene Hart of tegen een Natura 2000 gebied aan? Zie dat onder ogen en weeg je kansen in relatie tot die plek. Wat is je ambitie? Kan dat op die plek waar je boert? En besef dat de politiek dit niet voor jou oplost.”

Wacht niet op keuzes van overheid

Maar als je opa daar op die plek al boerde, dat ís nogal wat dan… „Zeker, ik ben ook de vierde generatie hier. Maar we moeten wel realistisch kijken; wat speelt hier, wat wil ik en wat kan er nog? En als je dat voor jezelf aardig helder hebt, dan maak je dat plan en dan pas is de overheid aan zet.” Maar hoe kun je nu plannen maken terwijl de overheid juist nu níet duidelijk is? Datema zegt dat je in elk geval niet moet wachten op de politiek; „De politiek maakt de keuzes veel te langzaam. Jíj moet weten wat je wilt, noteer waar je naar toe wilt, welk bedrijfssysteem jou het beste ligt en waar je over drie jaar wilt staan. Dat geeft rust in je hoofd. En, dat plan van jou, dat geeft je toegang tot ondersteuning van het Rijk. De overheid zal namelijk heel veel moeten bijdragen. Die moet echt veel faciliteren, en dit staat onder andere in het Zeven punten plan van Veerman." Zie https://transitiecoalitievoedsel.nl/nieuwe-update-voortgang-regie-op-ruimte/ en https://transitiecoalitievoedsel.nl/regie-op-ruimte-biedt-boeren-steun-en-perspectief/

Kom met een concreet doel

Datema gaat aanstaande woensdag niet naar Den Haag om te protesteren. „Zeker niet. Dat is niet de oplossing. Wij moeten, als boeren, met een plan komen. We moeten een concreet doel hebben. Alleen protesteren en ‘nee’ roepen, dat heeft nog nooit iemand ergens gebracht. Zo wordt het woensdag weer een dag waarop alleen frustratie wordt geuit.” Datema wil met boeren een plan maken waarin staat ‘hoe we wél verder kunnen’.