Natuer mei de Mienskip wil aan de slag met 1.500 hectare voor NNN
Een groen Fryslân, waar het goed gaat met de biodiversiteit en waar het goed boeren is. Dat is waar Natuer mei de Mienskip (NmdM) voor staat. De ambitie van NmdM is om het Friese deel van het NNN te realiseren in uiterlijk 2027. Het totale NNN is 287.358 hectare in Fryslân. Dat is inclusief grote delen van de Waddenzee, het IJsselmeer en Friese Meren. Ongeveer 80.000 hectare bestaat uit natuur op land. Veel van deze natuur bestaat al langer, een deel is nieuw. De provincie Fryslân is sinds 1990 bezig om die natuur ook te realiseren. De huidige stand van zaken is dat er nog 1606 hectare natuur gerealiseerd moet worden via functiewijziging en er daarnaast ook nog 3293 hectare die wel de functie natuur heeft, nog als natuur moet worden ingericht.
Functiewijzigen en inrichten
Omdat nog niet al het budget en benodigd instrumentarium voor het realiseren van 1.500 hectare natuur beschikbaar is, richt het aanbod van NmdM zich op het realiseren van tenminste 500 hectare functiewijziging en 1000 hectare inrichting. De kosten hiervan bedragen ongeveer 36 miljoen euro. Daarbij is uitgegaan van actuele normbedragen per hectare voor functiewijziging en inrichting met daarbij behorende reguliere kosten, conform het rekenmodel van de provincie. Om een organisatie op te zetten, die in staat is de taak uit te voeren, is er volgens NmdM geld nodig voor de gebiedsteams en de programmaorganisatie. NmdM heeft hiervoor 13 fte berekend.
Het aanbod van de NmdM ligt op dit moment bij de Provinciale Staten van Fryslân die er een beslissing over moeten nemen. Die beslissing wordt waarschijnlijk in maart 2022 genomen.
Pilotfase van NmdM
In de pilotfase werd in vier verschillende pilots gewerkt: Burgumer Mar & De Leien, Tsjoch op!, Fondsenwerving en tools. „We staan nog aan het begin, maar wat we in de pilotfase wel hebben kunnen laten zien dat er veel potentie is”, vertelde Wendy Zuidema lid van de stuurgroep van NmdM tijdens de presentatie van het aanbod. „Als je alles optelt dan hebben we via onze pilots 462 hectare in beeld, daarvan is 30 hectare gerealiseerd of bijna gerealiseerd en 257 hectare in planvorming en rest in meer verkennende fase.”
De pilot ‘Tsjoch op!’ (kom op! in het Fries) had als doel het realiseren van het NNN door kleine initiatieven van boeren en andere grondeigenaren te ondersteunen. Inmiddels zijn er 32 initiatieven ingediend die een bijdrage kunnen leveren. Zeven zijn in uitvoering. In potentie is hiermee 208 hectare natuur te realiseren.
In het pilotgebied Burgumer Mar en De Leien heeft een verkenner zich in eerste instantie vooral gericht op het kleinere gebied Swartfean. In streekbijeenkomsten en keukentafelgesprekken zijn de mogelijkheden verkend voor natuurontwikkeling. De streek staat er positief in. De totale opgave in dit gebied is nog 464 hectare Natuurnetwerk Nederland. De opgave is nu nog 125 hectare. Daarvan is 49 in planvorming met het gebied.
Nieuwe tools en fondsen
Een belangrijk onderdeel van de hulp die Natuer mei de Mienskip wil bieden, is het aanreiken van gereedschap (ark in het Fries). Een werkgroep binnen Natuer mei de Mienskip ontwikkelde een ‘Arkbak’ met mogelijkheden om de realisatie van nieuwe natuur te bespoedigen of te vergemakkelijken. Er zijn 31 tools getoetst, hiervan zijn er 16 tools verder uitgewerkt en onderzocht met cases. In totaal zijn er zeven nieuw of nieuw voor Friesland.
Ook heeft NmdM onderzocht welke fondsen en subsidies een bijdrage kunnen leveren aan natuurontwikkeling. Er is een POP-subsidie van 1,3 miljoen euro in aanvraag en 0,4 miljoen euro gerealiseerd voor de GLB-pilot samen met Tsjoch op! en het veenweideprogramma. NmdM ziet kansen voor het binnenhalen van nog ongeveer 7 tot 17 miljoen euro aan fondsen tot en met 2027.
