Akkoord
Helaas was dat niet het enige slechte nieuws dat de sector te verwerken kreeg.
Eindelijk was er na een ongekend lange formatieperiode een nieuwe coalitie gevormd, hoewel, nieuw is de coalitie niet te noemen. Deze samenstelling was er de afgelopen vier jaar ook en werd door de kamer naar huis gestuurd wegens een gebrek aan vertrouwen.
Bij een nieuwe coalitie hoort natuurlijk ook een nieuw regeerakkoord.
Meer dan een jaar lang werden negatieve rapporten over de landbouwsector gepresenteerd door allerlei verschillende instanties, tot oproepen tot onteigening en intrekking van vergunningen aan toe. Iedere boer verwachtte zo ongeveer een halvering van de veestapel.
Daarom leek het in eerste instantie mee te vallen, maar een nadere beschouwing leert ons wat anders.
Het vertrouwen van de boer in 'Den Haag' is nog nooit zo laag geweest en ook met dit regeerakkoord komt daar ook nog geen verbetering in.
Heel veel wollige verhalen en hoogdravende teksten die uitblinken vaagheid.
Teksten als 'elke sector draagt evenredig bij aan de oplossing van het stikstofprobleem' is in een eerdere alinea al tegengesproken door aan te geven dat Schiphol beloond wordt met extra vluchten na jarenlang illegaal veel te veel vluchten te hebben gehad.
Ondanks alle mooie woorden over verdienmodellen, landschapsgrond en kringlooplandbouw, zie je bij de verdeling van het geld bij het budget waar daadwerkelijk op ingezet wordt.
Er is voor beleid maken en uitvoeren 1,7 miljard nodig, voor innovatie die het stikstofprobleem kan oplossen is slechts 1 miljard uitgetrokken.
Voor een opkoop van ruwweg zes duizend boeren trekt men daarentegen ruim 20 miljard uit.
Men verzwakt daarmee onze economie, onze leefbaarheid op het platteland, onze kennisvoorsprong en holt onze innovatiekracht uit.
Juist deze innovatie zou ons land een gidsfunctie opleveren en exportmogelijkheden.
Een perfect voorbeeld van hoe het niet moet, geld dat een economische achteruitgang oplevert, daar waar het de aanjager van innovatie en kennis had kunnen zijn die later winst oplevert.
Als je uitgaat van 50.000 boeren in Nederland, zou deze 25 miljard een investeringsruimte geven van 5 ton per bedrijf. Bij een dergelijk bedrag is natuurlijk een veel groter resultaat in reductie te verwachten door emissiebeperkende systemen dan de hoeveelheid die met de opkoop wordt bereikt.
Volgens mij zegt dat genoeg over de intentie van dit regeerakkoord.
Dan wordt er ook nog melding gemaakt van een nieuw op te richten ecologische autoriteit.
Mooi als daarmee de methode van de Kritische Depositie Waarde aan de kant kan worden geschoven en we gebiedsgericht aan oplossingen kunnen werken.
Maar besef wel dat weer een nieuwe instantie die niet democratisch gekozen is weer een makkelijke groep is om achter te schuilen als beleidsmaker. Eenzelfde voorbeeld zagen we al bij de klimaattafels, daar is ook selectief uitgenodigd en de burger draait op voor gevolgen.
Wie zou er dan in moeten zitten? Ik heb wel een aantal namen die ik er graag in zou willen, maar ik ben bang dat het weer bureau-ecologen worden van de categorie Erisman.
U ziet dat mijn verwachtingen van dit regeerakkoord niet al te hoog zijn en dat er meer nadelen dan voordelen voor onze sector en de rest van Nederland zijn.
De tweede kamer heeft opdracht gegeven voor de formatie en deze is nu gereed op de invulling van de poppetjes na. De nieuw te benoemen ministers hebben na de benoeming ongeveer honderd dagen de tijd om een programma voor hun departement op te stellen en te presenteren bij de voorjaarsbegroting.
Diezelfde tweede kamer heeft ook de minister van landbouw opgedragen om tot een landbouwakkoord te komen. Je zou verwachten dat dit gebeurd voor het vaststellen van beleid. Dat kan wat ons betreft, maar dan wel een akkoord van de hele sector en niet met slechts enkele geselecteerde boeren die in het politieke straatje passen. Ook NGO's hebben niets te zoeken aan tafel bij een dergelijk landbouwakkoord.
Wil een minister resultaat boeken, zal hij of zij heldere doelen moeten formuleren op objectieve gronden en niet eenzijdig gericht op opkoop moeten zijn zoals nu uit het regeerakkoord blijkt.
Een minister die hier wel aan vasthoudt kon nog wel eens een hete zomer te wachten staan.
Tekst: Bart-Jan Oplaat
Beeld: Ellen Meinen