Jonge boeren Súdwest-Fryslân staan te springen om tweede bedrijfswoning

In de moderne jongveestal van maatschap Koning in Gaast werden verschillende CDA’ers vanuit de gemeente en provincie ontvangen. Het CDA organiseert in de tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen meerdere werkbezoeken. Tijdens het bezoek van woensdag 16 februari stond de jonge boer in de gemeente centraal.
Melkveehouder Haye Ketelaar uit Heeg (FR) staat op nummer 5 van de kieslijst van het CDA voor de gemeente Súdwest-Fryslân. Woensdag bezocht hij samen met anderen van het CDA de jonge boeren uit de gemeente. „Ik wil ophalen wat er bij de jonge boeren in de gemeente speelt.” Ketelaar leidde de middag. Hij stelt zich dit jaar voor het eerst verkiesbaar voor de gemeenteraad. Zijn motivatie: „Ik zag dat er de afgelopen periode maar één boer in de gemeenteraad zat. Dat vind ik veel te weinig voor zo’n boerengemeente als Súdwest-Fryslân.” Ketelaar bezocht de jonge boeren omdat hij wilde weten wat er nou speelt bij de jonge boeren in de gemeente en of hij daar wat mee zou kunnen als hij verkozen wordt.
Plannen met onzekerheid
Een van de jonge boeren begint door aan te geven dat een bedrijfsplan maken voor de komende dertig jaar ontzettend moeilijk is. „Je hebt te maken met stikstof- en fosfaatrechten. Wat betekenen die nog in de toekomst. Het melkquotum werd immers ook afgeschaft. Dan heb je op dit moment ook nog te maken met de onzekerheid rondom derogatie en ook de PAS-melding niet te vergeten. Dat is ook nog steeds niet opgelost.”
Ketelaar begrijpt en kent die onzekerheid. Hij weet ook dat dit niet allemaal door de gemeente op te lossen is. Herman Gerbrandy, Statenlid namens het CDA in Provinciale Staten van Fryslân, zegt over de PAS-melding dat het inderdaad lang duurt voordat de provincie hier iets mee doet. „De provincie wachtte op input vanuit het Rijk. Dat liet echter ook maar op zich wachten. Ik kan wel zeggen dat we daar binnen de provincie zeer binnenkort stappen in gaan maken.”
Tweede bedrijfswoning
Naast deze grote landelijke problemen kaarten de jonge boeren ook wat zaken aan waar de gemeente wel wat mee kan. Zo vinden de jonge boeren het vervelend dat het zo moeilijk is om een tweede (eventueel tijdelijke) bedrijfswoning te laten bouwen. „Als je het bedrijf wilt overnemen wil je graag in de buurt van het bedrijf wonen. Door de huidige woningnood is een woning in het dorp bijna niet te krijgen. Een vergunning voor een tweede woning op het erf is ook maar moeilijk te krijgen. Dat zouden we graag anders zien.”
De aanwezigen vanuit het CDA geven aan dat het inderdaad lastig is een tweede vaste woning te bouwen op een erf. Dat komt vooral door geur- en geluidsnormen. Dat kan problemen opleveren als de woning ooit verkocht zou worden. Wel zien de aanwezigen iets in tijdelijke oplossingen zoals een chalet of een Tiny House.
Stuiteren in de trekker
Ook over het maaibeleid van de gemeente en verkeersdrempels hadden de jonge boeren een mening. Maaien van de bermen moet in ieder geval eerder en het liefste ook vaker om te voorkomen dat onkruid uit de bermen op het land van de boeren komt. De verkeersdrempels in het buitengebied van Súdwest-Fryslân mogen ook wel iets anders worden aangelegd. „De drempels zijn nu vaak heel hoog en steil. Zelfs als je daar met 20 kilometer per uur overheen gaat stuiter je bijna tegen het dak van de trekker”, zeggen de jonge boeren. Dat zouden ze graag anders zien. Vanuit de aanwezigen wordt geopperd dat optische versmallingen beter kunnen werken dan hele scherpe drempels.
Gemeenteraadsverkiezingen
Ketelaar kreeg van de agrarische jongeren een lijst met allemaal aandachtspunten mee. Hij hoopt tijdens de gemeenteraadsverkiezing op 16 maart genoeg stemmen te krijgen voor een plekje in de gemeenteraad zodat hij ook met de aandachtspunten aan de slag kan.