Hemelumer Hoeve voelt zich gepiepeld door gemeentepolitiek
Nog maar drie jaar geleden tikte de hoogste bestuursrechter de gemeenteraad flink op de vingers, omdat de ruimtelijke onderbouwing onder de weigering mee te werken aan de uitbreiding aan alle kanten rammelde. Toch besloot de gemeenteraad vorig jaar opnieuw het plan om het aantal zeugen van 400 naar 900 uit te breiden te torpederen.
Volgens de gemeenteadvocaat heeft Súdwest-Fryslân de weigering nu beter onderbouwd met extra ruimtelijke en milieurargumenten. Volgens varkenshouder John Lorist rammelen de aangevoerde argumenten net zoveel als in 2019, alleen is er nieuw sausje overheen gegoten. „Goeie ruimtelijke en milieuargumenten had de gemeenteraad niet toen ze voor de tweede keer mijn uitbreidingsplan afwees, het is alleen maar politiek en verder niks,” aldus de Hemelumse varkenshouder John Lorist vandaag tijdens de rechtszaak in Den Haag.
Bedrijfsopvolger
De zwaar in de Súdwest-Fryske politiek teleurgestelde veehouder deed tijdens de zitting een emotioneel beroep op de hoogste bestuursrechter om zijn bedrijf weer enig toekomstperspectief te geven. En niet alleen voor hem, maar ook voor zijn dochter als bedrijfsopvolger. Hij hoopt dat de Raad net als drie jaar geleden de gemeenteraad van Súdwest-Fryslân flink op de vingers tikt. Toen vond de bestuursrechter dat Súdwest-Fryslân geen goede ruimtelijke - en milieuargumenten had om de uitbreiding tegen te houden. Lorist was toen al twaalf jaar in de weer met B&W, de provincie en het waterschap om zijn uitbreidingsplan voor zijn bedrijf aan De Soal zo modern en milieuvriendelijk mogelijk te maken. Daarvoor werd zelfs het provinciale Nije Pleats-beleid ingezet, waarmee hij het uitbreidingsplan zo goed als mogelijk landschappelijk wil inpassen.
Stuwwallandschap
Alleen besliste de gemeenteraad vorige zomer wederom anders. Die stemde opnieuw met 19 tegen 18 tegen het bestemmingsplan voor de Hemelumer Hoeve weg. Deze keer draaide de weigering niet alleen om de stankoverlast, maar ook om de gevreesde aantasting van het Gaasterlandse ‘stuwwallandschap’. Volgens de raadslieden van de varkenshouder hebben de gemeentepolitici dat argument er met de haren bijgesleept. „Er is daar helemaal geen stuwwallandschap. Dat ligt veel zuidelijker van De Soal. Het glooit daar helemaal niet. Dit is een gelegenheidsargument van een gemeenteraad die hoe dan ook het uitbreidingsplan wil tegenhouden,” aldus een raadsman van Lorist.
De advocaat van de gemeente ontkende dat met klem en zei dat de gemeenteraad zich wel degelijk zorgen maakte over de aantasting van het ‘open en glooiende weidegebied’ langs De Soal. Ook de raadsman van een aantal omwonenden zei dat dit uitbreidingsplan niet alleen het landschap aantast, maar ook het woon- en leefklimaat in de buurt.
Beetje schuiven
Volgens hem had de veehouder beter veel meer met omwonenden moeten praten over welk plan zij nog aanvaardbaar vinden. Daarbij zag hij meer perspectief in een bedrijfsverplaatsing dan een uitbreiding van de huidige veehouderij. De raadsman van de gemeente voegde daar nog aan toe dat Lorist nog voldoende ruimte op het huidige bedrijfsterrein heeft om uit te breiden, door bijvoorbeeld een beetje te schuiven met stalruimte en onbenut terrein.
Lorist kon zijn oren niet geloven. „Op mijn huidige terrein is te weinig ruimte om zo uit te kunnen breiden dat mijn bedrijf veel minder geuroverlast zal veroorzaken dan nu.” De Raad van State stelde tijdens de rechtszaak een groot aantal kritische vragen en leek toch wel moeite te hebben met extra strenge geurnorm die alleen voor Lorists varkenshouderij lijkt te gelden en niet voor andere veehouderijen. Verder kwam het gemeentelijke verhaal over de aantasting van het ‘stuwwallandschap’ niet erg goed uit de verf. Mocht de Raad van State de gemeenteraad wederom op de vingers tikken dan zal die zich opnieuw over de kwestie moeten buigen en Lorist mogelijk alsnog een uitbreidingsvergunning moeten verlenen.
Uitspraak binnen enkele weken.
Tekst: Jan van Ommen
Beeld: Susan Rexwinkel