Wetterskip Fryslân roept hulp boeren en burgers in bij bestrijding gevolgen droogte

In de opmalingsgebieden (de hogere zandgronden) en bij hoogwatercircuits (met name in de veengebieden) wordt het volgens het Friese waterschap nu steeds lastiger om het water op peil te houden. „De komende week controleren we kwetsbare gedeelten in onze veendijken.” Zij roept daarom alle boeren en burgers op om op zonnige dagen niet op het heetste moment van de dag te beregenen. „Dus voor 10.00 uur en na 16.00 uur.” Daarbij moet iedereen zich aan de meldings- en vergunningplicht wanneer iemand water wilt onttrekken voor beregening of bevloeiing.

Lager neerslagtekort

Wetterskip Fryslân zegt in deze periode van droogte verschillende maatregelen te nemen waarmee water zo lang mogelijk beschikbaar blijft. „In ons beheergebied kunnen we voorlopig nog steeds voldoende water inlaten vanuit het IJsselmeer. Ook hebben we een lager neerslagtekort dan in andere delen van Nederland. Hierdoor kunnen we de Friese boezem (het stelsel van meren en kanalen) en de poldersloten voldoende op peil houden. Het IJsselmeerwater wordt via een netwerk van vaarten, sloten en meren verspreid over ons beheergebied en naar Groningen en Drenthe.”

Doorstroom

„Onze rayonbeheerders zijn druk aan de slag om voor wateraanvoer en doorstroming te zorgen”, vervolgt het waterschap. „Daarom wordt op sommige plekken begroeiing uit de hoofdvaarten gehaald. Het zogenoemde zomerhekkelen.” Iedereen kan meehelpen door in sloten op het eigen perceel begroeiing en troep te verwijderen die de doorstroming belemmert. „Voor de ecologie is het belangrijk een deel van de begroeiing langs de kanten te laten staan.”

Water vasthouden

„We willen de neerslag en het aangevoerde water in ons werkgebied maximaal benutten, en we willen droogteschade beperken”, meldt het waterschap verder. „Daarom houden we in de polders het waterpeil uit voorzorg hoger dan het zomerpeil. Waar we maatregelen nemen om de doorstroming te verbeteren, zien we dat het water gemakkelijker andere gebieden bereikt. Desondanks lukt het op de hoger gelegen zandgronden en in hoogwatercircuits in de veenpolders deze week niet overal om voldoende water aan te voeren. We zijn in ons hele beheergebied ook extra alert op het voorkomen van wateroverlast die, ondanks de droogte, kan ontstaan door korte hevige piekbuien.”

Waterbeheer

Naast de reguliere aanvoer van water, en een goede verdeling van water meldt het waterschap ook beheermaatregelen te hebben genomen. „Ons hekkelbeleid is nu vooral gericht op de goede doorstroming van het water. We besparen op de inlaat van IJsselmeerwater doordat de provincie de sluizen bij Harlingen minder vaak opent voor de recreatievaart. Daardoor dringt er minder zout water binnen hebben we minder zoet water nodig om door te spoelen. Daarnaast gebruiken we tijdelijk minder water om de Friese boezem door te spoelen richting het Lauwersmeer. Zuinig zijn met zoet oppervlakte- en grondwater en spaarzaam beregenen van gewassen is in heel Friesland een aandachtspunt.”

Grondwater

Door het neerslagtekort daalt het grondwater. „Dat is normaal voor deze periode in het jaar. Ook al zijn de grondwaterstanden nu niet lager dan in 2018, ze zijn momenteel wel weer lager dan in een normaal jaar. Dat is de vierde keer in de afgelopen vijf jaar. Regen geeft wel verlichting voor de bovengrond, maar vult niet direct het grondwater dieper in de grond aan. Daarom nemen we, net als andere waterschappen, structurele maatregelen voor een duurzamer zoetwaterbeheer.”

Mocht de aangekondigde hoeveelheid neerslag deze week tegenvallen, wordt Friesland mogelijk geconfronteerd met grotere watertekorten. „Dan neemt de kans ook toe dat we als waterschap meer maatregelen moeten nemen, en keuzes moeten gaan maken over de verdeling van het beschikbare water.” Klik hier voor meer informatie daarover.

Structurele aanpak

„De afgelopen jaren hebben we in verschillende gebieden maatregelen genomen om meer water vast te houden en zo minder last te hebben van verdroging en droogteschade”, aldus het waterschap over de structurele aanpak voor de komende jaren. „Bijvoorbeeld het plaatsen van regelbare stuwen, aanleg van extra inlaten, het hoger leggen van duikers, het minder diep maken van sloten en de aanleg van infiltratiegreppels om meer water te kunnen bufferen en benutten. En we hebben nog een flink aantal maatregelen in voorbereiding om water vast te houden bij landbouwbedrijven en in natuurgebieden.”

1 miljoen euro

Uitvoering hiervan staat in 2022 en 2023 op het programma. „Zo is er in het kader van de Regiodeal Zuidoost een miljoen euro beschikbaar voor aanleg van regelbare stuwen in het zandgebied. Verder werken we samen met provincie, gemeenten, landbouw en natuurorganisaties aan de uitvoering van het Friese veenweideprogramma. Uiteindelijk doel is de peilen te verhogen. In gebiedsprocessen geven we hier de komende jaren samen met grondeigenaren en gebruikers invulling aan.”