Akkerbouwer Boelo ten Have blijft sceptisch na rapport gaswinning Groningen: 'Zo voorspelbaar'

‘Leeggezogen’. Dat was de tekst op een roze protestbord dat Ten Have meenam naar de presentatie van de Parlementaire Enquêtecommissie in Zeerijp. Midden in het aardbevingsgebied. „Materieel, financieel en mentaal zijn we leeggezogen”, licht de akkerbouwer verzuchtend de tekst toe. „Ik ben al elf jaar bezig om een vergoeding voor mijn funderingsschade te krijgen, maar dat lukt niet. Op een gegeven moment is je energie weg.”

Ten Have heeft een akkerbouwbedrijf in Drieborg, in het hart van Oldambt, en woont in een monumentale boerderij. Jarenlang heeft hij op en in zijn woonhuis te maken gehad met schade aan de funderingen. Overal in zijn huis zijn grote en diepe scheuren te zien. Mensen komen zelfs speciaal bij hem kijken naar de situatie.

Voorspelbaar

Met de actie in Zeerijp wil de Groninger aandacht vragen voor een grote groep Groningers die niet in aanmerking komen voor financiële schadevergoeding. „En dat is wel gelukt, want we hebben online behoorlijk wat voorpagina’s van landelijke media behaald. Vanavond zit mijn vrouw Annemarie nog bij Jinek.”

Ten Have mocht niet in de zaal zitten en luisterde daarom in de trekker naar de presentatie van de Parlementaire Enquêtecommissie. De woorden doen hem weinig, zegt de ondernemer op een nuchtere toon. „Het is allemaal zo voorspelbaar. Je weet van tevoren wat er gaat komen. Shell, bewindspersonen, politici; Allemaal komen ze hiermee weg. Niemand wordt persoonlijk verantwoordelijk gehouden. Dat vind ik frustrerend. Den Haag denkt misschien wel dat we achterlijk zijn. Daar komt het op neer.”

Rutte

Wat hem zwaar frustreert, en hij meerdere keren benoemt, is dat Rutte niet bij de presentatie was. „Iedereen uit het land leeft met je mee, maar de premier duikt overal voor weg. Onder zijn bewind zijn wij als Groningers jarenlang gedupeerd. Bij zo’n groot dossier moet je toch zijn om je hoofd te laten zien? Laat dan zien dat je meeleeft. Maar, het boeit hem niet. Ik hoop dat hij snel verdwijnt", zegt Ten Have stellig.

Aanbevelingen

De commissie deed enkele aanbevelingen aan het kabinet, waaronder het sneller afhandelen van schade. Ten Have heeft er een hard hoofd in of er wat gaat gebeuren. „De commissie heeft een ei gelegd, maar ik weet niet of het uitgebroed gaat worden. Kijk maar naar de toeslagenaffaire. Daar schiet het ook niet op."

De akkerbouwer verwijst vervolgens naar de persconferentie. „Als de commissie daar al zegt dat sommige mensen teleurgesteld gaan worden, dan is dat toch ook geen hoopvol signaal. Wat mij betreft moeten ze gevallen ruimhartiger gaan oplossen. Je kunt beter tien personen teveel matsen, dan er één teleurstellen.”

Grens

Ten Have snapt tegelijkertijd dat er een grens ligt en dat je niet zomaar iedereen geld kunt gaan geven, omdat anders het hele land dat wil. „Maar als jij hele dorpen hebt, hele gebieden, waar een groot deel van de huizen, pande en gebouwen beschadigd zijn, dan is het toch niet moeilijk om de conclusie te trekken dat deze mensen geholpen moeten gaan worden? En dat gaat het niet alleen om schade aan mijn monumentale boerderij. Het gaat ook om nieuwbouwpanden.”

Waarom hij zelf nog niet in aanmerking komt voor schade, weet hij niet. Net als bij andere Groningers duren processen lang. Hij pleit dan ook voor beter onderzoek naar schade aan funderingen. „Als binnen een straal van zoveel kilometer dertig a veertig huizen kapot zijn, dan weet je dat er iets aan de hand is. Dan is het in elk geval geen slechte aannemer, want dan is het bij alleen een enkel geval.”

Regie aan bedrijf

Hij vindt ook dat de schadeafhandeling niet bij provincies, gemeenten of andere overheidsinstanties moeten liggen omdat er zo volgens hem sneller gewerkt kan worden. „Politiek duurt alles veel langer. Uiteindelijk zijn het ambtenaren die de dienst uitmaken en bepalen waar het geld heengaat. Dat is anders bij een bedrijfsmatig model. Een professionele bedrijfsmatige organisatie moet daarom de regie krijgen wat mij betreft. Daar moeten ook mensen hoofdelijk aansprakelijk gehouden kunnen worden, zodat Groningers ook het idee krijgen dat er recht aan ze wordt gedaan.” Daarnaast pleit hij ook voor een schadevergoeding voor de mentale schade. „Groningen is leeggezogen. Op een gegeven moment raakt je energie ook op door dit dossier.”

Bij Ten Have zelf lijkt er beweging te komen in de afhandeling van de schade. „Ik moet zeggen dat de instanties erg bereid zijn om te helpen, maar het is gewoon ingewikkeld. Maar het is de vraag hoelang het gaat duren. We zijn al elf jaar bezig en houden het geen vijf jaar meer vol. Binnen een jaar moet er wel een busje van een bouwbedrijf voor de deur staan, want anders houdt de fundering het niet meer vol.”