Friese partijen verschillen over gronduitgifte. Moeten jongeren voorrang krijgen?
In totaal reageerden veertien van de zeventien partijen die meedoen aan de Statenverkiezingen op verschillende stellingen die de redactie van Veldpost aan ze voorlegde. Met de stelling 'Jonge boeren moeten voorrang krijgen bij het verwerven van grond via een grondbank' zijn vijf van de veertien partijen het eens en acht het oneens. 50Plus heeft nog geen mening over het onderwerp.
De voorstanders verschillen van mening. De VVD vraagt zich af of het juridisch mogelijk is, terwijl de ChristenUnie, PVV en BVNL vinden dat jonge boeren alle ruimte moeten hebben. de PvdA vindt het moeilijk om te zeggen of het altijd moet, maar vindt wel jonge boeren die willen blijven boeren alle kansen moeten krijgen dat op een extensieve manier te doen. Daar is grond voor nodig.
Partijen die het oneens zijn met de stelling hebben eigen argumenten. Zo vindt GroenLinks er vooral gekeken moet worden naar urgentie en toekomstperspectief in plaats van (alleen) leeftijd. CDA pleit ervoor dat knelgevallen voorrang moeten krijgen en D66 vindt dat grond eerst naar de PAS-melders moet gana.
Veldpost publiceert de komende dagen hoe de partijen uit Fryslân aankijken tegen verschillende stellingen. Bekijk hieronder ook de reacties op de andere stellingen:
Stelling 3: Politiek in Fryslân: provincie moet biologische landbouw niet stimuleren
Partijen die het eens zijn met de stelling:
De ChristenUnie vindt het van groot belang dat boeren perspectief krijgen. Wij willen dat jonge boeren voorrang krijgen bij verkoop van landbouwgrond door de provincie.
De vraag is of dit juridisch mogelijk is. Wel zul je mee moeten denken en faciliteren als overheid wanneer je jonge boeren een kans wilt geven meer grondgebonden te werk te gaan.
Als met deze vraag wordt bedoeld dat jonge startende boeren alle ruimte moeten krijgen en zonder beletsel grond moeten kunnen verwerven om een bedrijf op te starten of uit te breiden, dan is de PVV het daar volledig mee eens.Overigens vinden we dat ook voor bestaande boerenbedrijven.
De jonge voedselmakers in onze provincie moeten gekoesterd worden en optimaal gefacilliteerd om boerenbedrijven voort te zetten.
Of dat altijd moet, is moeilijk te zeggen, maar de PvdA vindt dat juist jonge boeren die willen blijven boeren alle kansen moeten krijgen dat op een extensieve manier te doen, daar is grond voor nodig.
Partijen die het oneens zijn met de stelling:
Iedere agrarische ondernemer verdient volgens ons gelijke mogelijkheden om in aanmerking te komen voor gronden uit de grondbank.
We zijn voorstander van een “provinciale agrarische grondbank” die optimale ruimtelijke inzet van agrarisch areaal mogelijk maakt en primair ten dienste staat om de continuïteit van agrarische bedrijven te verstrekken. De grond wordt aangemerkt als agrarisch, kan niet worden ingezet voor andere beleidsdoelstellingen en is beschikbaar voor alle boeren.
We willen uiteraard ruimte geven aan de toekomst, de jongeren in dit geval. Maar wat is de definitie van een jonge boer? Knelgevallen zouden in alle gevallen voorrang moeten krijgen. Hier hebben ook jonge boeren belang bij.
De grondbank kan iedereen helpen. Zowel jong als oud. Wij willen er geen voorrangsbeleid op voeren.
Er zou vooral gekeken moeten worden naar urgentie en toekomstperspectief in plaats van (alleen) leeftijd.
Hier moet maatwerk toegepast worden. De SP heeft wel de voorkeur voor jonge boeren, maar als een stuk grond net nodig is voor een boerderij en de grond ligt hier tegenaan, dan moet ook deze boer de mogelijkheid krijgen de grond aan te kopen.
D66 Fryslân vindt dat de gronden in de grondbank eerst ten goede moeten komen aan de Friese PAS-melders. Zij zitten nu al jarenlang in te grote onzekerheid. Als hun situatie is opgelost, dan zijn we bereid om jonge boeren voorrang te geven. Zij zijn immers de toekomst van de landbouw.
Een groene grondbank zou natuurinclusieve landbouw moeten faciliteren en tegelijkertijd de grondprijs omlaag moeten brengen. Het eerste criterium om in aanmerking te komen voor landbouwgrond is (omschakelen naar) biologisch boeren. Vervolgens komen jonge boeren in aanmerking van wie de grond bij de te kleine huiskavel past én die natuurinclusief willen gaan boeren.
50Plus heeft over deze stelling nog geen mening geformuleerd.