Afkapgrens van 25 kilometer voor stikstofneerslag blijft overeind
De rechtszaak was aangespannen door milieuorganisatie MOB, Vereniging Gelderse Natuur en Milieufederatie en een aantal buurtbewoners (Stichting Strijdbaar Angeren). De rechtszaak werd gevoerd tegen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De overheid 'wint' de zaak op dit bezwaar dus. Of de A15 wordt doorgetrokken is nog niet duidelijk, andere bezwaren worden later behandeld.
Verrassend
De uitspraak is verrassend. Veel analisten en stikstofkenners voorspelden dat de 25 km-afkapgrens onderuit zou gaan, onder meer vanwege een kritisch rapport over de onderbouwing. Zo zou de 25-kilometer-grens volstrekt willekeurig zijn gekozen.
Dat vindt de hoogste bestuursrechter niet. Om te berekenen hoeveel stikstof van een individueel project neerkomt op beschermde natuur wordt gebruikgemaakt van de AERIUS Calculator. Het SRM2+-model (25 km afkapgrens) dat de minister gebruikte voor het tracébesluit voor de A15 uit 2021 is volgens de rechtbank gebaseerd op de ‘beste wetenschappelijke kennis’. De bezwaren tegen dit model heeft de minister onder verwijzing naar rapporten van het RIVM en TNO overtuigend weerlegd, aldus de Raad van State.
Alle projecten
Vanwege het grote maatschappelijke belang heeft de rechtbank ervoor gekozen om in een tussenuitspraak alvast een oordeel te geven over de rekenafstand van 25 kilometer en het gebruik van het zogenoemde rekenmodel SRM2+ voor wegverkeer. De rekenafstand is namelijk voor het eerst gebruikt voor het gewijzigde tracébesluit voor de ViA15 in september 2021 en wordt sinds januari 2022 gebruikt voor alle stikstofveroorzakende projecten. Een oordeel over de aanvaardbaarheid van zowel het rekenmodel als de rekenafstand is daarom niet alleen voor deze zaak, maar voor veel projecten van groot belang.
Ook voor de landbouw, want boeren die voor een individueel project iets willen laten doorrekenen via Aerius maken gebruik van hetzelfde model. Er blijft dus wat mogelijk als het aankomt op vergunningverlening, al zijn provincies op dit moment niet scheutig met het verstrekken van vergunningen, aangezien er geen extra stikstofneerslag mag plaatsvinden op Natura 2000-gebieden die binnen de 25 km-grens liggen. Dat heeft de hoogste bestuursrechter eerder bepaald.
Relevantie
Ook vindt de rechtbank dat stikstof dat neerkomt op natuurgebieden buiten de 25 km-grens wel relevant. 'Deze uitspraak betekent niet dat stikstof die buiten de grens van 25 kilometer op beschermd natuurgebied terechtkomt, niet relevant is', schrijft de rechtbank in een verklaring. 'Die stikstofneerslag maakt deel uit van de totale stikstofneerslag in Nederland en is niet meer toe te rekenen aan het individuele project. De overheid is verantwoordelijk om maatregelen te nemen om verslechtering van beschermde natuur tegen te gaan als gevolg van die nationale stikstofneerslag. De vraag of die maatregelen de toets der kritiek kunnen doorstaan, kunnen echter niet in het kader van de beoordeling van een individueel project aan de orde komen, zoals een tracébesluit of een natuurvergunning.'
