Column: Grondgebondenheid
Als ik het vanuit doelen, ondernemerschap en vakmanschap bekijk zeg ik niet doen! Maar als ik realistisch kijk naar de politieke werkelijkheid ben ik er vrij zeker van dat er een GVE-norm per hectare komt voor de melkveehouderij. Het is eigenlijk al een politieke werkelijkheid geworden.
Waarom niet doen?
Omdat er geen directe relatie is tussen het aantal GVE per hectare en de waterkwaliteit, de ammoniakemissie, CO2-uitstoot en zo kan ik nog wel even doorgaan. Sturen op een vaste GVE-norm per hectare draagt dus niet bij aan het halen van de doelen die we hebben. Naast een GVE-norm heb je dus nog allerlei ander beleid nodig waarmee je wel kunt sturen op de waterkwaliteit, op de ammoniakemissie en onze klimaatimpact.
Daar hebben we ook al een goed instrument voor: namelijk de Afrekenbare Stoffen Balans, de ASB. Als je de juiste normen koppelt aan de ASB dan ben ik ervan overtuigd dat we in sneltreinvaart de ons opgelegde doelen gaan halen. Kijk maar naar welke impact de invoering van de mineralenbalans had op het stikstof- en fosfaatoverschot per ha. Die kelderden beiden in een paar jaar tijd. Die dalende lijn stopte direct weer toen de mineralenbalans als beleidskeuzes-instrument is afgeschaft, en we weer overgegaan zijn op gebruiksnormen per ha. Zonde!
Mestmarkt
Maar er komt wel een GVE-norm per hectare omdat het eigenlijk al een politiek feit is. De Kamer gelooft erin en ons ministerie noemt het in vele beleidsnota’s als een belangrijk instrument. Los van alle emotie en wensdenken dat een GVE-norm per hectare goed is voor het milieu en de natuur, zijn er natuurlijk ook wel goede redenen om te pleiten voor een GVE-norm. Het enige echt goede argument is eigenlijk dat je met een GVE-norm de druk op de mestmarkt voor een deel weghaalt. Daarmee verklein je de druk om fraude te plegen tegelijkertijd ook weer. En als het ons lukt om de fraudedruk te verlagen wordt het weer gemakkelijker om de ASB in te zetten als kern instrument in het hele mest en klimaatbeleid van de toekomst. Juist de vrees voor fraude maakt dat de politiek angstig is de ASB als kerninstrument in te zetten.
Eiwit van eigen land
Alles overziend is het toch jammer dat de definitie die we als sector zelf hadden gekozen voor grondgebondenheid, percentage eiwit van eigen land, niet de standaard is geworden voor grondgebondenheid. Maar dat is dan weer wel onze eigen schuld want dat hebben we onszelf ook niet op durven leggen.
We hebben wel een definitie gemaakt die ook nog eens goed paste bij de ambitie en de verscheidenheid van de melkveehouderij. Maar we hebben het nooit aangedurfd om die ook echt als keiharde randvoorwaarde in te stellen voor de melkveehouderij van de toekomst. Met iets meer bestuurlijke lef een paar jaar terug hadden we deze hele discussie nu dus kunnen voorkomen.
Kruispunt
Laat dat een les zijn voor nu. Soms moet je moeilijke en pijnlijke keuzes maken om nog meer ellende in de toekomst te voorkomen. Ook nu staan we weer op zo’n kruispunt. Durven we in het landbouwakkoord gedurfde, toekomstgerichte keuzes te maken? Of blijven we hangen in het verdedigen van wat we hebben?
Ik wens onze bestuurders en vertegenwoordigers aan de hoofdtafel van het landbouwakkoord dan ook veel wijsheid en vooral een gezonde dosis lef toe.
