Leidraad gebiedsoffertes voor leveren maatschappelijke diensten

Boeren beheren steeds vaker het landschap, beschermen weidevogels en werken bijvoorbeeld aan de waterkwaliteit of een gezonde bodem. Dit kan niet zonder vergoeding en goede afspraken, vinden de agrarische collectieven Noardlike Fryske Wâlden, Collectief Groningen West en Collectief Midden-Groningen Zij hebben daarom met de betrokken overheden de Leidraad gebiedsoffertes opgesteld.

Diensten en budget

In de Leidraad beschrijft het collectief welke maatschappelijke diensten op het gebied van agro, natuur, milieu, water en klimaat zij kan leveren, hoeveel budget hiervoor nodig is en hoe overheden en boeren gezamenlijk de uitvoering hiervan vorm kunnen geven.

Jarenlange ervaring

Met hun jarenlange ervaring met onder andere het beheer van natuur en landschap en vergroten van de biodiversiteit kunnen de collectieven bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke opgaven, aldus de provincie Friesland in een toelichting. ‘Niet door regels, ge- en verboden en subsidies, maar door op te treden als leveranciers van waardevolle diensten aan de maatschappij die op waarde worden geschat en afgerekend.' In de gebiedsofferte geven de boeren aan wat zij, naast financiële middelen, nodig hebben van de vragende partij (de overheid) om het aanbod te realiseren. ‘Een leidraad om tot een gebiedsofferte te komen biedt boeren uitkomst.’

Bomen in houtwallen

De leidraad biedt volgens Friesland een stappenplan om te komen tot een aanbod vanuit het gebied. ‘Afrekenbaar, bindend en interessant voor alle partijen.' 'Wij zien grote kansen om in het werkgebied van de Noardlike Fryske Wâlden maatschappelijke diensten te leveren’, aldus dit Albert van der Ploeg, voorzitter van de Noardlike Fryske Wâlden.

CO2 vastleggen

‘Zo willen wij aan de slag met het aanplanten van bomen in bestaande houtwallen om meer CO₂ vast te leggen en de biodiversiteit te vergroten', vervolgt Van de Ploeg. 'Ook kunnen we het kunstmestgebruik en de aanvoer van krachtvoer terugbrengen en meer water vasthouden op het boerenland om verdroging en verzilting tegen te gaan. Die diensten kunnen we met behulp van de leidraad op waarde zetten en uitvoeren.'

Uitgebreide verkenning

In het afgelopen half jaar voerden de drie collectieven samen met de provincies Friesland en Groningen, Waterschap Noorderzijlvest, het ministerie van LNV, de AgroAgenda Noord Nederland en bureau Wing een uitgebreide verkenning uit. Ze inventariseerden wat er op de gebieden af komt, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Daarnaast brachten ze in kaart wat de agrarische sector in het gebied kan en wil leveren en hoe de maatschappelijke vraag en het lokale aanbod bij elkaar gebracht kunnen worden. Dat leidde tot de Leidraad Gebiedsofferte.

Nog niet klaar

Hiermee is de zoektocht nog niet afgerond volgens de provincie Friesland. ‘De partijen gaan nu aan de slag om daadwerkelijk tot gebiedsoffertes te komen. Er wordt ook gekeken hoe de gebiedsoffertes samen op kunnen lopen met de Provinciale Programma’s voor het Landelijk Gebied. De ambitie is om een eerste offerte begin 2024 aan te bieden aan de provincies.’