Agrio organiseert verkiezing van het Sterkste Erf
Agrio organiseert dit jaar voor het eerst de verkiezing van het Sterkste Erf. Voor deze verkiezing zijn wij op zoek naar boeren en boerinnen die niet alleen maar het beste financiële resultaat najagen maar ondertussen ook oog hebben voor ontwikkelingen op het gebied van energie, innovatie, natuur en landschap. Agrio zoekt boeren en boerinnen die nieuwe wegen durven te bewandelen, die aansluiten bij de wensen vanuit de maatschappij. Maar ook rekening houden met hun familie. Boeren en boerinnen die ondernemerschap tonen, een duidelijke visie hebben op de toekomst en het lef hebben om daarbij een geheel eigen pad te kiezen.
Een erf waar alles samenkomt
Deze verkiezing is een initiatief van Agrio en onderdeel van Sterke Erven, waarbij we boeren willen inspireren en informeren om hun bedrijf te ontwikkelen en versterken, zodat het later doorgegeven kan worden aan een volgende generatie. Agrio is dus niet op zoek naar bedrijven die uitblinken op één onderdeel, maar naar bedrijven die erin slagen over de volle breedte van het bedrijf de verschillende uitdagingen het hoofd te bieden. Bedrijven die stappen hebben gezet of zetten op het gebied van Natuur en Landschap, Energie, Innovatie en Ondernemerschap. Bedrijven die oog en oor hebben voor hun omgeving, die durven luisteren naar de wensen uit de maatschappij.
Familie centraal
Een erf is echter pas echt sterk als de mensen die er wonen samen staan voor het uitgestippelde beleid. Op een Sterk Erf is dus ruimte voor ieders inbreng, wonen en/of werken de verschillende generatie samen aan de gestelde doelen en worden successen en verliezen samen gedeeld.
Meedoen
Alle boeren, boerinnen en hun gezinnen kunnen meedoen aan Het Sterkste Erf, ongeacht de grootte van het bedrijf, de sector waarin zij actief zijn of de locatie van het erf. Het belangrijkste is dat zij het toekomstbestendig maken én houden van hun bedrijf op nummer één hebben staan.
Aanmelden kan tot 1 juli. Na het sluiten van de aanmeldperiode selecteert de jury drie bedrijven die kans maken op de titel ‘Sterkste Erf 2023’. Deze bedrijven krijgen tijdens een bezoek van de jury, de kans uit te leggen welke keuzes zij gemaakt hebben en waarom. Uiteindelijk maakt de jury op 20 september 2023 de winnaar van het Sterkste Erf bekend.
Jury
De jury bestaat uit Amber Laan (voorzitter) melkveehouder in Warder(NH), Alex Datema, directeur Agri en Food bij de Rabobank, Paulien Hogenkamp agrarisch coach en eigenaar van Hogenkamp Agrarische Coaching, Rick Hoksbergen, branche expert melkveehouderij bij Countus en Barry Akkerman, teammanager Noord en projectleiderbouw in de akkerbouw van de DLV.
Thema's en beoordelingscriteria Sterkste Erf verkiezing
Deelnemers aan de Sterkste Erfverkiezing worden op verschillende onderdelen beoordeeld. Als uitgangspunt geldt de vijf thema’s waaruit SE is opgebouwd. Deze thema’s staan op onze sites als volgt beschreven:
Natuur & Landschap
De agrarische sector en haar omgeving zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als boer zijnde ben je immers afhankelijk van de kwaliteit van je omgeving. Maar de relatie tussen landbouw en natuur komt steeds meer onder druk te staan. Boeren en natuurorganisaties worden steeds meer aangemoedigd om samen te werken. Maar hoe kijken boeren hier eigenlijk tegen aan? En op welke manier kun je uitdagingen rondom stikstof- en natuurdoelen beantwoorden op een manier die rendabel is voor jouw bedrijf? Misschien zijn er namelijk wel mogelijkheden tot natuur- en landschapsbeheer. Of wellicht kan een stoppende boer fiscaal slim landbouwgrond overzetten naar natuur?
Beoordelingscriteria
- Welke concrete inspanningen levert een boer binnen dit thema?
- Werkt hij daarvoor samen met verschillende partijen (natuurorganisaties, burgers, overheid, waterschappen etc)?
- Is de inzet op natuur alleen financieel of ook maatschappelijk gedreven? Kortom wat zijn de drijfveren om met Natuur & Landschap aan de slag te gaan?
- Wat hebben alle inspanningen tot dusver opgeleverd?
- Welke visie heeft de ondernemer op natuur op en rond het bedrijf. Welke stappen zou hij in de toekomst nog graag willen zetten.
Energie:
Energie gaat een steeds belangrijkere rol spelen in de agrarische sector. Veel boeren hebben zorgen over de sterk stijgende kosten, met als grootste kostenpost de energiekosten. Het zorgt ervoor dat het rendement van je bedrijf onder druk komt te staan. Hoe ga je hier mee om en op welke manier kun je je bedrijf financieel toekomstbestendig maken? Ook aan de opbrengstenkant, speelt energie een steeds belangrijkere rol. Op welke manier kun je investeren in energieopwekking? En hoe staat het met de energietransitie in de landbouw? Wat zijn de nieuwste ontwikkelingen?
Beoordelingscriteria
- Heeft de boer een visie op het gebruik en produceren van energie nu en in de toekomst?
- Wordt er op het boerenerf stroom opgewekt?
- Neemt de ondernemer deel aan regionale energiecoöperaties of ziet de boer de productie van energie puur als een verdienmodel?
- Welke maatregelen heeft de boer genomen om het gebruik van gas en elektriciteit tot een minimum te beperken? Welke plannen liggen nog op tafel?
Innovatie:
De landbouw staat voor grote uitdagingen. Innovaties kunnen boeren helpen in de transitie naar een duurzamer landbouwsysteem. Boeren kunnen innoveren door gebruik te maken van de nieuwste technieken om emissies te reduceren, het introduceren van nieuwe teelten op het bedrijf, om zowel het verdienmodel als de biodiversiteit te verbeteren. Of het naar een hoger niveau brengen van het dierenwelzijn. Welke innovaties heb jij doorgevoerd op je bedrijf? Of ben ja van plan door te gaan voeren? Wat heeft het je gebracht? En wat heeft het gedaan met je verdienmodel?
Beoordelingscriteria
- Wat wil de boer bereiken met zijn innovatie? Welk ‘probleem’ wil hij daarmee aanpakken?
- Heeft de boer een duidelijke visie op het inzetten van innovatie(s)?
- Draagt de innovatie bij aan het verbeteren van het verdienmodel?
- Waarom heeft de boer voor deze innovatie gekozen (geld, maatschappij, natuur, klimaat)?
- Heeft de innovatie gebracht (indien al gerealiseerd) wat de boer ervan verwachtte?
Bedrijfsstrategieën:
In welke richting ga jij jouw landbouwbedrijf ontwikkelen? Wil je met minder input meer output? Wil je een deel van de afzet zelf gaan verzorgen? Of zou je graag meer inkomen willen uit het beheer van natuur en landschap? Of juist een combinatie van strategieën? Wat voorop staat is dat al die keuzes renderen en bijdragen aan een gezonde ontwikkeling van jouw bedrijf.
Beoordelingscriteria
- Welke concrete stappen heeft de ondernemer gezet om zijn bedrijf aan te passen aan de huidige wensen en eisen in relatie tot klimaat, stikstof, dierenwelzijn, beperken emissies etc?
- Wat vormt de basis voor zijn plannen, geld, veranderende wetgeving of maatschappelijke inpassing? Verandert de boer alleen omdat het moet of heeft hij diepere drijfveren?
- Betrekt de ondernemer zijn familie, achterban bij de ontwikkeling en uitvoering van zijn plannen?
- Neemt de ondernemer zijn omgeving mee in zijn plannen?
- Wie mogen er uiteindelijke meepraten en/of meebeslissen?
Ondernemerschap:
In uitdagende tijden zoals vandaag de dag in de landbouwsector draait het vooral om ondernemerschap om als bedrijf en mens overeind te blijven. Dan is het belangrijk om te weten hoe je zelf en jouw medebedrijfsgenoten in elkaar steken. Maar ook hoe de hazen lopen rondom bijvoorbeeld alternatieve financiering en welke kunst je moet verstaan bij het onderhandelen.
- Heeft de ondernemer de afgelopen jaren ook in zichzelf of alleen maar in het bedrijf geïnvesteerd?
- Welke stappen heeft de ondernemer gezet om niet alleen zijn bedrijf, maar ook zichzelf en eventueel betrokken mede-ondernemers, personeelsleden of gezinsleden te ontwikkelen;
- Welke onderhandelingstactieken heeft de ondernemer zich eigen gemaakt?
- Weet de ondernemer kansen te creëren door buiten de gebaande paden te treden
- Hoe sterk is de ondernemer als mens?
Familie en Maatschappij:
Hoe communiceer je als boerenfamilie met elkaar en met de maatschappij? En vraagstukken als bedrijfsopvolging, geestelijke gezondheid, educatie en maatschappelijk druk; hoe ga je daar als boer mee om?
Beoordelingscriteria
- Hoe communiceert de boer? Met de maatschappij, instanties, afnemers etc.
- Maar ook hoe communiceert de boer op zijn eigen erf, in zijn eigen keuken? (al zal dat soms moeilijk vast te stellen zijn)
- Welke dwarsverbanden legt de ondernemer naar zijn omgeving?
- Hoe houdt de ondernemer contact met de maatschappij?
- Investeert de boer in neventakken als educatie, zorglandbouw, kinderopvang, recreatie?
- Of veel simpeler neemt hij deel aan open dagen, fietsroutes, wandelroutes, koffie bij de boer…?
- Is het erf vrij te betreden voor geïnteresseerden?
- Is de boer ook betrokken bij zijn dorp, leefomgeving?
