Groene organisaties: Eerlijke beloning boeren ecosysteemdiensten noodzakelijk

Diverse ‘groene organisaties’ gaan vandaag op uitnodiging van minister Adema in gesprek over het Landbouwakkoord. Het gaat om Natuurmonumenten, Vogelbescherming Nederland, de Natuur- en Milieufederaties, Wereld Natuur Fonds en Natuur & Milieu. Deze organisaties zitten, met uitzondering van de Natuur- en Milieufederaties, niet aan tafel bij het Landbouwakkoord zelf.

Drie onderdelen

De natuur- en milieuorganisaties laten Adema weten welke drie onderdelen noodzakelijk zijn, wil een landbouwakkoord volgens hen bijdragen aan natuurherstel en de klimaattransitie. ‘Het landbouwakkoord moet erop toezien dat doelen voor stikstof, klimaat en water worden gehaald. Boeren moeten eerlijk worden beloond voor ecosysteemdiensten die het verschil maken en grond moet slim worden ingezet om extensivering mogelijk te maken en natuur de ruimte te geven.’

Extensivering

De natuur- en milieuorganisaties hebben eerder al met de minister gesproken over het belang van de toetsing aan ecologische doelen en over instrumenten voor extensivering en grondgebondenheid. ‘De weg uit de crisis is in zicht, als nu slimme keuzes worden gemaakt’, aldus de organisaties. Bij het gesprek is LandschappenNL aanwezig dat wel aan de hoofdtafel van het landbouwakkoord meepraat.

Grondgebonden landbouw

De landbouw van de toekomst moet produceren in balans met bodem en water stellen de natuur- en milieuorganisaties. ‘Dit kan alleen worden bereikt als de landbouw extensiever gaat werken en grondgebonden wordt. Daarvoor is het slim en eerlijk verdelen van (vrijkomende) grond essentieel. Want grond die vrijkomt via de piekbelastingsregelingen of via de gebiedsprocessen, wil je gebruiken om het voor andere agrarische bedrijven mogelijk te maken te extensiveren en om natuur meer de ruimte te geven. Dat draagt beide bij aan de doelen en aan natuurherstel.’

Minder dieren per ha

Een afspraak over een lager aantal dieren per hectare is daarbij volgens de organisaties essentieel. ‘Om boeren te belonen voor deze extensivering kan hun grond worden afgewaardeerd. Het waardeverschil van de grond kun je uitkeren aan de boer, die zo direct beloond wordt voor zijn inzet voor natuur, klimaat en water. De bestaande wettelijke instrumenten zijn hiervoor niet voldoende.’

Ecosysteemdiensten

De groene organisaties pleiten voor het belonen van boeren die ecosysteemdiensten leveren. Wel is van belang dat die diensten duidelijk worden gedefinieerd en er heldere afspraken worden gemaakt over wat een boer krijgt voor welke inspanning. ‘Duidelijk is al wel dat een ecosysteemdienst verder gaat dan bijvoorbeeld een akkerrand of bloemrijker grasland. Hiervoor krijgen boeren nu al een beloning vanuit andere subsidieregelingen zoals het GLB.’

Versterking natuur

Het moet bij ecosysteemdiensten dus gaan om een grote stap extra aldus de organisaties: ‘Maatregelen die een serieuze versterking van de natuur in het landelijk gebied betekenen. Denk aan het aanleggen van een houtwal of struweel. Voor alle boeren én voor de natuur is het van groot belang dat het landbouwakkoord duidelijkheid schept en dat er een eerlijke beloning tegenover staat. Waardeer hierbij ook de bestaande ecosysteemdiensten die boeren nu al leveren.’

Wettelijke kaders

Het landbouwakkoord moet volgens de groene organisaties passen binnen de eerder afgesproken wettelijke kaders over stikstof, klimaat en water en alle afspraken in het coalitieakkoord. ‘Nu is van belang dat met de afspraken in het landbouwakkoord de doelen aantoonbaar worden gehaald. Het landbouwakkoord dient, in navolging van het Klimaatakkoord, omgezet te worden in een politiek akkoord met concrete uitwerking in wet- en regelgeving met een doorrekening. Alleen zo wordt het halen van de doelen in het akkoord juridisch en ecologisch geborgd.’