Onderzoek naar mysterieuze koeiensterfte in Noordeinde afgerond; grond niet verontreinigd

Bos verloor in een jaar tijd 23 van zijn 60 koeien door onbekende oorzaak. De veehouder vermoedde dat vervuilde grond in een aangelegde dijk bij Kampen de boosdoener is. Provincie Gelderland heeft in augustus en september 2023 daarom een grootschalig bodem- en wateronderzoek uitgevoerd rond de boerderij. Hierbij zijn de sloten, de waterbodem en oevers, de grond, het grondwater en de aangelegde dijk bij het Overijsselse Reevediep uitgebreid onderzocht.

De onderzoekers hebben de bodem en het water geanalyseerd op verschillende stoffen, zoals PFAS en dioxines. Ook is gekeken naar mogelijke drugsdumpingen in de aanwezige sloten. De GGD, een veterinair expert en een expert milieukwaliteit en voedselveiligheid van de Wageningen Universiteit (WUR) hebben de resultaten van het onderzoek bekeken.

Geen vervuilde grond

Uit het onderzoek blijkt dat er in de dijk en omgeving van de boerderij geen verontreinigingsbron is aangetroffen die heeft geleid tot de koeiensterfte. Het onderzoek toont aan dat er geen thermisch gereinigde grond aanwezig is in de dijk. Op enkele plekken in de bodem naast de dijk en in enkele sloten zijn verhoogde gehalten aan van nature in de bodem aanwezige stoffen gemeten. Experts zeggen dat de gemeten hoeveelheid te weinig is om een verband te leggen met de koeiensterfte. De GGD oordeelt dat er geen aanleiding is tot zorg over gezondheidsrisico’s voor omwonenden van de boerderij.

Melkveehouder Bos is op de hoogte gesteld van de resultaten van het onderzoek. Ook is de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit geïnformeerd over het onderzoeksrapport.

Koeiensterfte blijft onverklaarbaar

De situatie van het boerenbedrijf is ernstig en de oorzaak van de koeiensterfte blijft daardoor op dit moment onverklaarbaar. Gedeputeerde Ans Mol van Gelderland: „We hebben begrip voor de zeer ingewikkelde en verdrietige situatie. De dood van zoveel dieren heeft een enorme impact. Daarom hebben we onze verantwoordelijkheid genomen en vanuit onze rol meegezocht naar een verklaring voor deze koeiensterfte. Er is nu niets zorgwekkends aangetroffen. Daarmee sluiten we dit onderzoek in de omgeving af. Wij blijven in contact met de boer.”

Gezamenlijke aanpak

De omgeving van de boerderij in Noordeinde ligt zowel in de provincie Gelderland als in de provincie Overijssel. Daarom zijn naast de provincies ook de waterschappen Drents Overijsselse Delta en Vallei en Veluwe betrokken, net als de gemeenten Kampen en Oldebroek.

Rijkswaterstaat heeft de dijk aangelegd en is daarom ook een samenwerkingspartner. Alle overheden trokken zich het lot van de boer aan en besloten om gezamenlijk op zoek te gaan naar mogelijke verontreinigingsbronnen in de omgeving. Dat onderzoek is nu afgerond.

Koeien opgehaald

De stal van Jaap Bos staat op dit moment leeg. Hij heeft begin november zijn laatste koeien laten ophalen. De familie wil rust om het verlies te werken, zo lieten ze een paar dagen geleden aan het regionale dagblad De Stentor weten.

Bos verwijt de overheid grove nalatigheid bij de aanleg van de dijk. Hij heeft daarom een onderzoek door het Nederlands Forensisch Instituut laten instellen. Dit loopt nog.