'In 2030 45 procent mestvergisting tot groen gas is utopie'
Als het aan de demissionair minister Jetten ligt wordt in 2030 45 procent van de mest in Nederland vergist tot groen gas. Dit groen gas kan gebruikt worden voor de bijmengverplichting voor energiebedrijven. Deze treedt in 2026 in werking en moet een belangrijke bijdrage leveren aan de stikstofreductie. Joan van den Heuvel van DLV Advies plaatst vraagtekens bij de haalbaarheid van deze ambitie. „Met dit doel moet, als al het groen gas bij koeienmest vandaan zou komen, er van 800.000 melkkoeien mest vergist worden. Dat zijn ruim 6.500 boerderijen met 120 melkkoeien. Ondanks dat ook mest van andere sectoren vergist zal gaan worden, lijkt dit onrealistisch”, aldus Van den Heuvel.
Investeringen
Om zijn visie te onderbouwen verwijst Joan van den Heuvel naar de huidige dagelijkse praktijk. De boer die mest wil vergisten tot groen gas moet investeren in een monomestvergister op het erf. Vervolgens dient het vrijkomende biogas uit de vergister te worden opgewaardeerd naar groen gas. „Om dit rendabel te maken moet de betrokken agrariër beschikken over een flink volume”, aldus Van den Heuvel. Daarom ontstaan er initiatieven van groepen boeren die gezamenlijk willen opwaarderen. Echter, om de installatie en het opwaarderen mogelijk te maken, zijn vergunningen en financiering nodig. Deze vergunningsprocedures kosten veel tijd en zijn ook kostbaar. Zeker wanneer kleinere boeren mest verzamelen en op een centrale plaats willen vergisten. „Omdat vergisten een relatief nieuwe activiteit is, merken we dat banken kritischer zijn bij het financieren van zowel individuele initiatieven als groepen boeren die gezamenlijk groen gas willen produceren uit mest. Hierdoor lijkt het onrealistisch dat in 2030 op 6500 boerderijen een monomestvergister draait”, aldus Van den Heuvel.
Stroeve financiering
Van den Heuvel zegt een grote wil te ervaren bij boeren die door middel van mest vergisten tot groen gas willen bijdragen aan de reductie van emissies. „Echter doordat de financiering relatief stroef verloopt - en vaak ook stalaanpassingen vereist zijn - duurt het vaak een paar jaar voordat een bedrijf concreet aan het vergisten is. Het zal dan ook meerdere (vijf tot tien) jaren duren voordat de sector echt opgeschaald is naar de ambitie van de bijmengverplichting. Omdat er te weinig groen gas geproduceerd wordt, zal de klimaatdoelstelling van 0,8 Miljoen ton CO₂-reductie in 2026 door de bijmengverplichting niet behaald worden.
Oplossing
Als oplossing roept de adviseur van DLV Advies overheden en banken op tot het ineen slaan van handen, om zo initiatieven van melkveehouders financieel mogelijk te maken en de doorlooptijd te versnellen. „Dit kan bijvoorbeeld door snellere vergunningprocedures, het aanbieden van meer financieringsvormen en het beschikbaar stellen van subsidies. Als dit niet lukt en te weinig boeren groen gas produceren, dan vindt er veel minder CO2-reductie plaats. Ook zorgt minder eigen gas ervoor dat Nederland meer afhankelijk blijft van gasimport”, voorspelt DLV Advies.
