Column: Discussie Natuurherstelwet heeft veel kapotgemaakt

Het eerlijke verhaal dat 11.000 boeren in Nederland aan agrarisch natuurbeheer doen en samen 120.000 hectare beheren doet er blijkbaar niet toe. Het feit dat op duizenden hectares grasland met boeren afspraken zijn gemaakt voor uitgesteld maaien, het aanleggen van plasdrassen en als er kuikens in het land lopen de maaiwerkzaamheden nog wat uitgesteld worden past blijkbaar niet in het beeld dat geschetst moet worden.

Tegenstelling

Daar was De Correspondent in de afgelopen weken helaas niet uniek in. De discussie over de Natuurherstelwet werd gretig misbruikt om de tegenstellingen tussen boer en natuur weer eens stevig aan te wakkeren. Als je bedenkingen tegen de Natuurherstelwet hebt, dan ben je meteen een natuurbarbaar. De felheid en zwart-witbenadering waarmee die gevoerd werd, heeft veel kapotgemaakt.

Ik ben groot voorstander van natuurherstel en zet mij daar dagelijks voor in, maar ik heb wel mijn bedenkingen bij de directe juridische doorwerking van de wet en de harde scheiding tussen natuur en boerenland. Brussel staat nu eenmaal niet bekend om zijn gevoel voor maatwerk en actief meedenken wanneer Europese wetgeving averechts blijkt uit te pakken. Juist in de overgangsgebieden tussen boerenland en natuur is dat maatwerk onmisbaar.

Onverbiddelijk

Dat de bedenkingen niet geheel onterecht zijn, zien we helaas dagelijks in de praktijk. Een boer in Zwolle moet zijn bedrijf sluiten, omdat twee decennia later blijkt dat zijn vergunningaanvraag in 1994 een paar weken na de inwerkingtreding van de Europese Vogelrichtlijn ingediend bleek te zijn. De rechter is onverbiddelijk.

Ik zie het ook bij mij om de hoek. Na de inrichting van de nieuwe Noordwaard zijn veel bruine kiekendieven uit de Biesbosch in het omliggende agrarisch land gaan broeden. Het gewenste aantal paartjes in de Biesbosch is nu te laag, waarna de Ecologisch Autoriteit adviseert om de Biesbosch dan maar naar het oosten uit te breiden om zo het aantal paren bruine kiekendief weer op peil te krijgen. Niemand vraagt zich blijkbaar af waarom ze juist op boerenland gaan broeden.

Iets juridisch dichttimmeren met een Europese richtlijn is niet hetzelfde als effectief natuur- en landschapsbeheer, en als daar kritische vragen bij gesteld worden, betekent dat niet dat natuur op boerenland opeens vogelvrij is.

Ademloos

Deze week was ik bij de première van de film ‘Heggeweer’. Natuurfilmers Erik den Boer en Bram Sturm volgden een jaar lang de boeren van Vereniging Natuurbeheer Rijnstromen, die al 25 jaar aan agrarisch natuurbeheer doen. In een uitverkocht filmhuis genoten natuurliefhebbers, boeren en burgers ademloos van de unieke beelden van hun natuur op het boerenland. Een prachtig resultaat van jarenlange samenwerking tussen boeren, natuurliefhebbers en vrijwilligers in de Liemers. Bij de borrel werden plannen gemaakt hoe ze samen hun natuur, hun landschap en de landbouw nog verder kunnen blijven versterken. Hier hadden we in die 25 jaar geen Natuurherstelwet voor nodig.

Ik gun iedereen die vanaf nu nog een column of artikel over de Natuurherstelwet schrijft de film Heggeweer toe. Natuurherstel begint bij luisteren naar elkaar en samenwerken op basis van het eerlijke verhaal.